Spinal anestezi sonrası rejyonal hemodinamik değişiklikler
Dilan Taş, Yavuz Kelleci, Tümay Umuroğlu, Ruslan Abdullayev
Marmara Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü
Giriş: Spinal anestezi sonrası blok seviyesini değerlendirmek üzere rutin olarak iğne batırma testi, soğuk uygulaması ve motor muayene yapılmaktadır (1,2). Kooperasyonu bozuk olan hastalarda bu testlerin değerlendirilmesi çok zordur. Spinal anestezi işlemi sonrası oluşan bloğun başarısını değerlendirmek için ölçüt olarak sempatektomi kullanılabilir. Spinal blok sonrası alt ekstremitelerde oluşan sempatektomi arter kan akımını arttırmaktadır. Bahsi geçen bu kan akımı artışı ultrasonografinin (USG) pulsed-wave (PW) Doppler özelliği ile tespit edilebilir (3). Bu çalışmamızdaki amacımız spinal anestezi uygulanan hastalarda posterior tibial arterin PW Doppler ölçümlerini değerlendirmekti.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul izni sonrası üniversite hastanesinde ASA I-II fiziksel durumda olan 18-65 yaş arası, spinal anestezi yapılan hastalar çalışmaya alındı. Periferik damar hastalığı olanlar çalışma dışı bırakıldı. Hastalardan onam alındı. Rutin monitörizasyon ve hazırlık sonrası spinal anestezi yapılıp subaraknoid aralığa 3 mL %0.5 bupivakain verildi. Alt ekstremite (çoğunlukla sol) tibialis posterior arterinden ayak bileği bölgesinde PW Doppler USG ile hemodinamik parametreler bloktan önce, bloktan beş ve on dakika sonra ölçüldü. Ölçülen bölgesel hemodinamik parametreler tepe sistolik hız (PSV), diyastol sonu hız (EDV), ortalama hız (Vmean), PSV/EDV oranı, pulsatilite indeksi (PI), direnç indeksi (RI) ve arter çapıydı. Spinal bloğu değerlendirmek için 5. ve 10. dakikalarda iğne batırma testi ve motor muayene yapıldı. Başarısız spinal bloklar çalışma dışı bırakıldı. Veriler SPSS yazılımı ile incelendi. Parametrelerin zaman içinde değişimi Friedman testi ile değerlendirildi. P<0.05 anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Yaş ortalaması 52 yıl (22-65 arası) olan 30 hasta çalışmaya alındı. Spinal anestezi sonrası hastalarda 5. ve 10. dakikalarda çeşitli derecelerde duyusal ve motor blok gelişti. PW Doppler ile ölçülen PSV, EDV, Vmean anlamlı şekilde artarken; PI, RI ve PSV/EDV anlamlı şekilde azaldı (P<0.001). Ters akım kayboldu. Damar çapı arttı (P<0.001).
Tartışma ve Sonuç: Spinal anestezi sonrası posterior tibial arterde PW Doppler USG ile ölçülebilen belirgin hemodinamik değişiklikler gözlenmektedir. Bu ölçümler, özellikle iletişim problemi yaşanan, fakat spinal anestezi için ciddi endikasyonları olan hastalarda bloğun başarısını değerlendirmede kullanılabilir.
|