Hastaların Preoperatif Anksiyete Düzeylerinin Farklı Ölçeklerle Değerlendirilmesi
Valeh MAMMADLI, Hanife KARAKAYA KABUKÇU, Zeynep BAYKARA BAŞOL, Fatma ERTUĞRUL
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş: Anesteziye bağlı preoperatif anksiyete birçok hasta için önemli bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir ve hastaların büyük çoğunluğunda karşılaşılan durumlardan biridir. Ameliyatla ilgili stres , postoperatif sonuçları olumsuz yönde etkileyebilir. Çalışmada, operasyona girecek hastalarda anksiyete düzeylerini farklı ölçeklerle değerlendirmeyi, anksiyeteyi etkileyen faktörleri ortaya koymayı ve kullandığımız anksiyete skorlamalarını karşılaştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Genel veya rejyonel-infiltratif anestezi altında işlem yapılacak olan, 18-80 yaşları arası, 500 gönüllüye anket uygulandı. Anket doldurmayı kabul etmeyen hastalar dahil edilmedi. Anestezi hazırlığı için polikliniğe yönlendirilen hastalar çalışma hakkında bilgilendirildi , yazılı onamları alındı. Gönüllülere grup anket formu yöneltildi. Sosyodemografik özellikleri ve Perioperatif özellikler (anestezi türü, operasyon türü, cerrahi branş türü, ASA sınıfı) kaydedildi. Hastalara Durumluk Kaygı Ölçeği (STAI-I,), Amsterdam Preoperatif Anksiyete ve İnformasyon Skalası (APAİS) ve Anksiyete Vizüel Analog Skalası (VAS-A) uygulandı.
Bulgular: Çalışmaya 500 hasta dahil edildi. 348 hastaya genel ,152 hastaya rejyonel-infiltratif anestezi uygulandı. Genel anestezi yapılan hastaların %30,2’si Kulak Burun Boğaz hastalıkları (KBB), %28,7’si üroloji, %37,9’u genel cerrahi, %3,2’si Kadın Hastalıkları ve Doğum (KHD) bölümlerinde opere olmuşlardır. Rejyonel-İnfiltratif anestezi yapılan hastaların ise %25,0’ı KBB, %46,1’i üroloji, %22,4’ü genel cerrahi, %6,6’sı KHD bölümlerinde opere olmuşlardır. Yapılan analizlere göre hastaların %52,8’i erkek, %47,2’si kadındır. Hastalarda anksiyete skorları arasındaki karşılıklı ilişkilere de bakılmıştır. Lojistik regresyon analizine göre anksiyete skorlarının kıyaslayıcı değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada rejyonel-infiltratif anestezi yapılacak hastaların anksiyete düzeylerinin genel anestezi yapılacaklara göre yüksek olduğu görülmüştür. Çalışmamızda kadınlarda anksiyete düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Meslek gruplarından ev hanımı, öğrenci ve işsizlerde anksiyete ve endişe düzeyinin diğerlerine göre daha yüksektir. Serbest meslek sahibi olanların anksiyete düzeylerinin diğer hasta gruplarına göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Endişeli olan hastalarda APAIS-C düzeyinin APAIS skoruna daha fazla katkı sağladığını ve böyle hastalarda APAIS-C düzeyinin APAIS-A düzeyine göre daha yüksek saptandığı görünmektedir. Anksiyete skorlarının arasında korele ilişkiler gözlenmiştir.
Tartışma ve Sonuç: APAIS ve VAS-A skorlarının anksiyete düzeyini belirlemede daha yararlı-hassas olduğu saptanmıştır .
|