RATLARDA İZOFLURANIN ANESTEZİSİNİN DERİ YARASI İYİLEŞMESİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI
Burak Koyuncu, Tuba Berra Sarıtaş, Hasan Hüseyin Demirel, Aziz Bülbül, Zülfükar Kadir Sarıtaş
Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Giriş: Geçmişten günümüze kadar yara iyileşme süreci çeşitli araştırma yöntemleriyle incelenmiştir ve halen daha yeterince anlaşılamayan yerler vardır(1). Günümüzde gerçekleştirilen cerrahi işlemler sonrasında oluşan yara yerlerinin iyileşmesi önem arz etmektedir. Cerrahi işlem süresince genel anestezinin idamesi için inhalasyon anestezikleri sık kullanılmaktadır. Bizde izofluranın yara iyileşmesi sürecine olan etkisini incelemeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 40 adet wistar albino erkek rat dahil edildi. Ratlar kontrol grubu, sham grubu, izofluran 2 saat grubu, izofluran 4 saat grubu ve izofluran 8 saat grubu olmak üzere beş grubu randomize edildi. Kontrol grubundan sadece kan numunesi alındı. Diğer gruplarda yara modeli oluşturuldu ve kan numunesi alındı. Ratların dorsumuna insizyon ve tam kat cilt defekti yarası oluşturuldu. Grupların yarısı yedinci günde, diğer yarısı 21. günde sakrifiye edildi. Yara alanlarının boyutu makroskopik olarak ölçüldü. Alınan kan numunelerinde hemogram, biyokimya ve immünokimyasal parametrelerin konsantrasyonları ölçüldü. İnsizyon ve tam kat cilt defekti yara bölgesini içeren cilt dokusu eksize edilerek histopatolojik açıdan değerlendirildi.
Bulgular: Hemogram ve biyokimya testlerinde, 7. ve 21. günlerdeki gruplarda yara iyileşme sürecini olumsuz etkileyecek patolojik değer saptanmadı. İmmünokimyasal değerlendirmede; TNF-α, IL-1ve IL-6 gibi proinflamatuar sitokin düzeylerinde, yara modeli oluşturulan gruplar arasında yedinci ve 21. günlerde anlamlı farklılık saptanmadı. EGF, TAS düzeylerinde, yedinci günde gruplar arasında anlamlı bir farklılık saptandı(p:0.0039,p:0.005) ancak 21. günde anlamlı bir farklılık saptanmadı. TOS düzeylerinde, 7. ve 21. günlerde izoflurana maruziyet süresi arttıkça azalma saptandı(p:0.047). Histopatolojik incelemede; reepitelizasyon, kollajen oluşumu, neovaskülarizasyon, infiltratif hücre ve skar oluşumu açısından, izoflurana maruz bırakılan gruplarda 7. günde olumsuz etkilendiği saptandı. Ancak 21. günde bu olumsuz etkinin olmadığını hatta uzun süreli izofluran (8 saat) maruziyetinde aritmetik olarak daha iyi olduğu saptandı. Yara alanlarının makroskopik ölçümünde 7. ve 21. günlerde klinik olarak iyileşmenin tamamlandığı, uzun süreli izofluran maruziyetinde daha iyi olduğu saptandı.
Tartışma ve Sonuç: Klinik olarak iyileşme tamamlanmıştır ama histopatolojik olarak tamamlanmamıştır. Uzun süren cerrahilerde izofluranın yara iyileşmesine olumlu etkisi görülmüştür. Ancak kinik çalışmalarla korelasyon önerilir.
|