Kardiyak Cerrahi Sonrası Postoperatif Bilişsel Bozukluk; Görülme Sıklığı Ve Risk Faktörleri; Prospektif Gözlemsel Çalışma
Tülay ÇARDAKÖZÜ, Nur Nazire YUCAL, Zeki TALAŞ, Sibel GÜR, Huri YEŞİLDAL, Şadan YAVUZ
Kocaeli Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği
Giriş: Postoperatif Bilişsel Bozukluk (POBB) yapılan nöropsikolojik testler sonucunda bilişsel performansın ameliyat öncesine göre düşüşü ile tanımlanan bir sendromdur.1Kardiyak cerrahi sonrası görülme sıklığı ilk günlerde % 46-712, , taburculuk esnasında % 50, altıncı haftada % 363, 3. ayda % 20-50 civarındadır.2Çalışmamızda açık kalp cerrahisi sonrası POBB görülme sıklığı ve risk faktörleri araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu prospektif çalışmaya Fakültemiz Etik Kurul onayı (GOKAEK-2020/20.02) alındıktan sonra, 01-01-2021 ve 31-12-2021 tarihleri arasında elektif kardiyak cerrahi geçirecek, 18-70 yaş, ASA II-III hastalar dahil edildi. Bilişsel değerlendirme testini yapamayacak işitsel ve görsel kaybı olanlar, nonkoopere hastalar, nörolojik, psikolojik hastalık tanısı olanlar, eğitim yılı<5yıl olanlar, nörobilişsel fonksiyonu etkileyen ilaç kullanımı olanlar, total sirkulatuvar arrest uygulanacak hastalar, postoperatif solunum ve kardiyovaskuler destek tedavisi alanlar, postoperatif elektrolit imbalansı olanlar çalışma dışı bırakıldılar. MMDT için EK.1 ve EK.2 deki materyal ve test kullanıldı, test preoperatif 1. Gün önce (MMDTkontrol), postoperatif 7. Gün (MMDT 7. Gün) ve postoperatif 8. haftada (MMDT 8. Hafta ) aynı kişi tarafından uygulandı. MMDT skoru<23 olan hastalar bilişsel fonksiyon bozukluğu gelişen [POBB (+)] grup, MMDT skoru≥23 POBB (-) olarak tanımlandı.
Bulgular: 7. günde POBB için belirlenen risk faktörlerine ilişkin ROC analizinde; yaş için 60 yıl (AUC=0.790, p<0.001), MMDTkontrol skoru için ≤ 25 (AUC=0.667, p=0.001) ve YBÜ’de kalış süresi için > 2 gün (AUC=0.610, p=0.036), 8. haftada POBB için belirlenen risk faktörlerine ilişkin cut-off değerleri ise yaş için yine 60 yıl (AUC=0.811, p<0.001), MMDT kontrol skoru için ≤24 (AUC=0.673, p=0.009), MMDT7.gün için ≤ 22 (AUC=0.909, p<0.001), olarak belirlendi, (Tablo 2 ve 3).
Tartışma ve Sonuç: POBB Görülme sıklığı ve risk faktörleri bir merkezden diğerine göre de değişebilir.9 Çalışmamızda yaş, yüksek euroscore, uzun ybü süresi ve düşük bilişsel düzey risk faktörleri olarak saptanmıştır. POBB açısından bu hastaların preop optimizasyonu ve intraoperatif yönetimine özen gösterilmelidir.
|