GİRİŞ: Tortikolis, sternokleidomastoid kasının tek taraflı kontraksiyonuyla karakterize iskelet-kas sistemi malformasyonudur. En sık etiyolojik neden konjenital musküler tortikolistir (KMT). KMT’li olgularda genellikle başın bir tarafa eğik olması ve boyun hareketlerinde kısıtlılık söz konusudur. Uzun süre tedavi edilmemiş KMT’li olgularda kranyofasiyal asimetri gelişebilir. Mallampati skoru III olan gecikmiş KMT’li bu olguda olası entübasyon güçlüğü nedeniyle gum-elastik buji kullanımı sunulmaktadır.
OLGU: Boyun hareketlerinde kısıtlılık nedeniyle fizik tedavi gören ve şikayeti geçmeyen 6 yaşındaki hastanın çekilen servikal manyetik rezonans grafisinde üst servikal vertebralar düzeyinde açıklığı sağa bakan skolyoz görünümü izlenmiş, KMT tanısıyla operasyonu planlanmıştır.
Preoperatif fizik muayenesinde baş ve boyun sağa deviye, boyun hareketleri kısıtlı, ağız açıklığı 1 parmak, Mallampati skoru Grade III olarak tespit edildi. Sistemik muayenesi ve biyokimyasal tetkikleri normaldi. 6 saat açlığı takiben premedikasyon uygulanmayan hasta operasyon odasında rutin EKG, puls-oksimetre ve ETCO2 ile monitörize edilerek 1/3 izodeks infüzyonuna başlandı. Preoksijenizasyondan sonra indüksiyon 6 mg/kg tiyopentalle sağlandı. Maske ile ventilasyonda sorun olmayınca 0,7 µg/kg fentanil ve kas gevşemesi için 0,6 mg/kg rokuronyum sonrası laringoskop yardımıyla oral olarak gum-elastik buji üzerinden ID 5 spiralli kaflı endotrakeal tüple tek seferde entübe edildi. İdamede sevofluran, %50 N2O-O2 kullanıldı. 100 dk süren girişim boyunca hemodinamik verilerde değişiklik gözlenmedi. SpO2 %99-100 civarında seyretti. Ek doz kas gevşetici gerekmedi. 0,03 mg/kg atropin, 0,06 mg/kg neostigminle dekürarizasyon sonrası spontan solunumun tamamen döndüğünden emin olduktan sonra ekstübe edilerek pediatrik yoğun bakıma teslim edildi. Postoperatif dönemde komplikasyon gözlenmedi. 2 gün sonra komplikasyonsuz olarak taburcu edildi.
TARTIŞMA: KMT’li çocukların % 90’dan fazlası doğumdan sonraki ilk altı ayda nonoperatif tedaviyle düzelirler. Fizik tedavinin başarısız olduğu durumlarda cerrahi tedavi önerilmektedir. Anestezi esnasında hastadaki kranyofasiyal deformasyonlara ve boyun kısıtlılığına bağlı havayolu kontrolünde sorunlar yaşanabilir. Özellikle indüksiyon ve ekstübasyon döneminde yeterli oksijenasyonun sağlanması ve mide içeriğinin aspirasyonunun önlenmesi önemlidir.
SONUÇ: KMT’lı hastalarda zor havayolu yönetimi uygulanmalı, mevcut sorunlar göz önünde bulunduralarak gerekli önlemler alınmalıdır.