Maymun Çiçeği(Mpox) Virüsünün Anestezi Çalışanlarının Tutum ve Davranışları Üzerine Etkisi
Rahşan Dilek OKYAY, Zeynep GÜRBÜZ, Hilal Ayoğlu
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
Giriş: Mpox virüsü endemik bölgesinin dışında yayılımı devam eden,bazılarında ölümcül seyredebilen bulaşıcı bir hastalıktır(1).Bu durum kritik hasta bakımını sağlayan ve bulaşıcı hastalıklarla ön sıralarda mücadele eden anestezistlere büyük sorumluluklar doğurmaktadır.Bu çalışmada Mpox virüsünün anestezistler üzerindeki etkisini araştırmak ve farkındalığı artırmak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onamı sonrasında Türkiye’deki anestezistlerden(öğretim üyesi, uzman ve asistan hekimler)gönüllü olanlar çalışmaya dahil edildi.Demografik veriler, anestezistlerin Mpox virüsü hakkındaki bilgi düzeyleri,endişeleri,tutum ve davranışlarını değerlendiren 26 soruluk anket internet yoluyla katılımcılara ulaştırıldı.
Bulgular: Ankete katılan 206 katılımcının %61,7’si araştırma görevlisi %29,6’sı uzman doktordu. Katılımcıların %93,7’si Mpox virüsünü duymuştu, çoğunun bilgi kaynağı internet (web siteleri, forumlar vs.) ve sosyal medyaydı.%90,8’ine çalıştığı kurumda Mpox eğitimi verilmemişti. %72,8’i 2024 Mpox rehberini okumamıştı, %43,7’si virüsün salgına neden olabileceği konusunda emin değildi.%54,4’ü ölümcül olabileceğini,%70,9’u ise önlenebilir bir hastalık olduğunu düşüyordu. %48,1’i çiçek aşısı yapılmış kişilerin Mpox virüsüne karşı tam olarak korunduğunu düşünüyordu.%24,3’ü Mpox’lu hastaların tamamına antiviral tedavi başlanmasını düşünüyorken, %42,2’si antiviral tedaviyle ilgili bilgisinin olmadığını ifade etmiştir. %30,6’sı imkanı olsa muhtemelen Mpox aşısı yaptıracağını, %26,7’si kararsız olduğunu belirtmiştir. %44,2’sinin Mpox hakkındaki endişe düzeyleri düşüktür. %83,5'i Mpox'lu hastanın ameliyathaneye gelmeden ekibin bilgilendirilmesinin, koruyucu önlemlerin artırılmasının, ameliyathanede ise %74,8'i kişisel koruyucu ekipman giyilmesinin, %72,8'i kontamine eşyaların poşette taşınmasının gerekliliğini belirtmişlerdir.
Tartışma ve Sonuç: Katılımcıların çoğunluğu Mpox virüsünü daha önce duymuşken,genellikle bilgi kaynaklarının internet,sosyal medya olması,2024 Mpox rehberini ve makaleleri okumamış olmaları,yeterli ve güvenli bilgi düzeyine sahip olmadıklarını düşündürmektedir.Ancak alınabilecek önlemler konusunda farkındalıklarının yüksek olması muhtemelen geçmişteki pandemi tecrübelerine dayanmaktaydı.Katılımcılar virüsün salgın yaratabileceğinden emin değildi.Ayrıca yaklaşık yarısının ölümcül olabileceğini düşünmesi,virüsün ciddiyetine dair bir farkındalık olduğunu gösterirken,çoğunluğunun önlenebilir bir durum olduğunu düşünmesi,yeterli eğitimle salgının kontrol altına alınabileceğini düşündürmektedir.Ancak, sadece %30,8’inin aşı yaptırma olasılığına sahip olması, aşıya yönelik teşviklerin artırılması gerektiğini göstermektedir.Bu çalışmada Mpox virüsü hakkındaki bilgi düzeyleri,algılar ve aşıya yönelik tutumlar önemli ölçüde değişkenlik gösterdiğinden anestezistlerin bilgi düzeyinin ve farkındalıklarının artırılması gerekmektedir.
|