Nadir Görülen Aluminyum Fosfit Zehirlenmesi
Mahmut Can Dal, Hamdi Can Erdoğan, Büşra Tanyıldızı Küçük, Muhammet Esat Esen, Ayşe Yılmaz
KASTAMONU EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ
Giriş: Alüminyum fosfit, neme maruz kaldığında fosfin gazı üretimine yol açan bir toksik bir tarım ilacıdır.Maruziyete bağlı genel ölüm oranının %30-77 arasında olduğu bildirilmiştir¹.
Olgu: 15 Yaş erkek hasta yanlışlıkla 1 tablet Alüminyum Fosfiti oral aldıktan sonra bulantı kusma ile başvuruyor.Gelişinde Glaskow Koma Skalası(GKS):12, tansiyon:106/47mmhg, kalp hızı:90 atım/dk, spo2:%94 idi. Acil sürecindeki tetkikleri tablo 1 deki gibidir.(Tablo 1).Hastaya oksijen desteği başlandı. Elektrokardiyografisi(EKG) normal sinüs ritmi olarak yorumlandı(şekil 1).Takibinde hastanın tansiyonunun:73/41mmhg kalp hızının:82atım/dk olup 0.15mcg/kg/dk noradrenalin infüzyonu,0.05mcg/kg/dakika adrenalin infüzyon başlandı. 3. basamak çocuk yoğun bakım imkanı olan bir kuruma hava ambulansıyla sevki planlandı.GKS:6’ya gerileyen hastaya mekanik ventilasyon desteği başlandı. 2.saatinde hipotansif seyreden hastanın noradrenalin 1.5 mcg/kg/dakikaya, adrenalin 0.3mcg/kg/dakikaya kadar çıkarıldı.Dopamin 20mcg/kg/dakikadan başlandı.Kontrol EKG alındı(şekil 2). Potasyum klorür (20 meq) ve sodyum bikarbonat(100 mEq) uygulandı.Hipoglisemi görülmesiyle %10 dekstroz başlandı. Hasta sevk süreci devam ederken inotrop ve vazopressörlere rağmen hipotansif seyretti, kardiak arrest gelişti, resussite edildi ve yanıt alınamadı.
Tartışma ve Sonuç: Alüminyum fosfit intoksikasyonu nadir gözlenir ancak oldukça mortal seyredebilir. Oral alındıktan sonra midede bulunan su ve hidroklorik asitle reaksiyona girerek fosfin gazının oluşumuna neden olur.Fosfin gazı 10-15 dakikada sistemik dolaşıma geçer,ancak etki süresi bilinmemektedir.Sitokrom-c oksidaz enziminin inhibe olmasıyla hücre membranında lipit peroksidasyonu ve protein denatürasyonu meydana gelir, hücresel düzeyde oksijen kullanımı bozulur ve serbest oksijen radikalleri oluşumu hızlanır, mitokondrial oksidatif fosforilasyonun bozulması sonucunda da çoklu organ yetersizliği(MODS) tablosu oluşur.Dirençli hipotansiyon ve asidoz kötü prognoz göstergeleridir. Damar bütünlüğünün bozulması nedeni ile ekstravasküler alana bol miktarda sıvı geçişi plazma volümünü azaltıp derin hipotansiyona sebep olur. Tedavide amaç fosfinin etkisi bitene kadar etkili oksijenasyon, ventilasyon ve dolaşım sağlamaktır.Bu amaçla oksijenasyon ve mekanik ventilasyona erken başlanması düşünülmelidir. Venöz kateterizasyon, entübasyon ve mekanik ventilasyon işlemlerinde zaman kaybedilmemelidir. İnhalasyon yoluyla toksikasyonda müdahale ekibi kişisel koruyucu ekipman kullanmalı ve hasta temizlenmelidir.Tedavide antioksidan potansiyeli olan ilaçlar, magnezyum sülfat, NAC, kalsiyum glukonat faydalı olabilir. Hemodiyaliz, hemodiyafiltrasyon sitokinlerin uzaklaştırılmasına ve ECMO hemodinaminin düzeltilmesine olumlu katkı sağlayabilir.
|