Hastane Servislerinde Tedavi Edilen Potansiyel Kritik Hastalarda Hiperoksemi İnsidansı ve Risk Faktörleri: Retrospektif Çalışma
Mehmet Nuri Yakar, Doğukan Şenberber, Ozan Balkabak, Nurgazy Shermatov, Kaan Köşker, Selin Elden, Emel İbişoğlu, Begüm Ergan, Volkan Hancı, Necati Gökmen
Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş: Kritik hastalarda, oksijen desteği hiperoksemiyle sonuçlanabilir. Hiperoksemi, artmış serbest oksijen radikalleri ve reperfüzyon hasarı gibi fizyolojik sonuçlarla (1–3), ventilatör ilişkili pnömoni, diffüz alvolar hasar gibi pulmoner patolojilerle (4,5) ve artmış mortalite ile ilişkilidir (6–9).
Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmaya, yerel etik kurul onayının (No:2022/38, Tarih:08-30.11.2022) ardından, 01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasında yoğun bakıma (YB) konsülte edilen hastalar dahil edildi (Şekil 1). YB konsültasyonundan önceki arter kan gazı tetkiklerine göre hastalar normoksemik (60 mmHg ≤ PaO2 <120 mmHg) veya hiperoksemik (PaO2 ≥120 mmHg) olarak gruplandırıldı. Hastaların demografik özellikleri, komorbiditeleri, prognostik skorları, solunum desteği ve patolojileri, laboratuvar verileri, hospitalizasyon özellikleri analiz edildi.
Bulgular: Çalışmaya toplamda 1.193 hasta dahil edildi. Hastaların medyan yaşı 73 (63–83) yıldı ve %54,1’i erkekti. Normoksemi grubunda 690 (%57,8), hiperoksemi grubunda 503 (%42,2) hasta yer aldı. Tek yönlü analizde, Charlson komorbidite indeksi (CCI) >6, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) komorbiditesi, oksijen konsantratörü kullanımı, acil serviste yatıyor olmak, tip I veya II solunum yetmezlikleri, solunum yetmezliği nedeni olarak pnömoni, plevral efüzyon ve KOAH alevlenmesi, yalnızca konvansiyonel oksijen desteği uygulanması veya oda havasında takip edilme normoksemiyle ilişkiliydi. Buna karşın, cerrahi servislerde yatıyor olmak, tip III veya IV solunum yetmezlikleri, pozitif basınçlı ventilasyon uygulanması, FiO2 ≥%50 olması, hemoglobin ≤10.3 g/dL ve PCO2 <30 mmHg olması hiperoksemi ile ilişkiliydi (Tablo 1-3). Ek olarak, hiperoksemi grubunda, normoksemi grubuna göre hastane yatış süresi anlamlı şekilde daha uzun ve YB’a yatış oranı daha fazlaydı (Tablo 4). Çok yönlü analizde, PCO2 <30 mmHg, Hb ≤10.3 g/dL, pozitif basınçlı ventilasyon, FiO2 ≥%50, Tip IV solunum yetmezliği ve cerrahi serviste yatıyor olmak hiperoksemi için; CCI >6 olması ve KOAH alevlenmesi normoksemi için bağımsız faktörler olarak saptandı (Tablo 5).
Tartışma ve Sonuç: Hiperoksemi, oksijen tedavisi uygulanan hastalarda yaygındır. Bu çalışmada, serviste tedavi edilen hastalarda hiperoksemi varlığı daha uzun hastane yatışı, artmış YB ihtiyacıyla ilişkili bulunmuştur. Potansiyel riskler ve artan maliyetler nedeniyle serviste izlenen hastalarda hiperoksemiden kaçınılmalıdır.
|