Metformin İntoksikasyonu Sonucu Derin Asidoz: Olgu Sunumu
Fatih Balcı, Muhammed Nail Tekcan, İclal Özdemir Kol
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Giriş: Metformin, tip 2 diyabetes mellitus tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir oral antidiyabetik ajandır. Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını etkileyen ciddi toksik etkilerinin yanı sıra, özellikle yüksek dozlarda kullanıldığında laktik asidoz gibi ölümcül komplikasyonlara yol açabilir (1–3). Bu olgu sunumunda, intihar amacıyla yüksek dozda metformin alımı sonrası gelişen ağır laktik asidoz, böbrek yetmezliği ve bu durumun yoğun bakımda yönetimi ele alınmıştır.
Olgu: 21 yaşında kadın hasta, intihar amacıyla 35 adet 1000 mg’lık metformin tablet alımını takiben acil servise başvurmuştur. Yapılan muayenesinde bilinci bulanık, hiperventilasyonu mevcut, kan şekeri 52 mg/dL, laktat seviyesi ise 11,3 mmol/L olarak tespit edilmiştir. Başlangıç tedavisi olarak dekstroz infüzyonu verilmiş ancak takiplerinde laktik asidozun derinleştiği (pH: 7,02; laktat: 19 mmol/L) görülmüştür. Hasta yoğun bakıma alınarak mekanik ventilasyon desteği ve sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon (CVVHDF) tedavisine başlanmıştır. Takibinde arteryel tansiyonları 80/50 mmHg olması üzerine noradrenalin 0,5 mcg/kg/dk dozunda başlandı. Hemodiyafiltrasyonun 16.saatinde derinleşmiş asidoz tablosu geriledi ve 36.saatinde hemodiyafiltrasyon sonlandırıldı (Tablo 1). Hastanın günlük takip edilen kan tetiklerinde kreatinin yüksekliği devam etti ve aralıklı hemodiyaliz (IHD) tedavisine alındı (Tablo 2)(Şekil 1 ve 2). İlk 5 gün kreatinin yüksekliği devam eden hastanın sonrasında IHD ihtiyacı olmadı. Tedavi sürecinde gelişen pankreatit ve enfeksiyonlar da başarıyla yönetilmiştir. Hastanın genel durumu iyileşmiş ve hemodiyaliz ihtiyacı ortadan kalkmıştır.
Tartışma ve Sonuç: Metformin toksisitesi ciddi ve hızla ilerleyen komplikasyonlara yol açabilen bir durumdur (4–6). Yüksek doz alımı sonrası gelişen laktik asidoz, özellikle böbrek yetmezliği ve kardiyovasküler komplikasyonlarla ilişkilidir (7,8). Literatürdeki benzer vakalarda olduğu gibi, bu olgumuzda da erken tanı ve tedavi kritik rol oynamıştır (9–11). Özellikle CVVHDF ile erken dönemde başlanan tedavi sayesinde laktik asidoz başarıyla kontrol altına alınmıştır (12). Ayrıca, pankreatit ve enfeksiyon gibi komplikasyonların zamanında fark edilip tedavi edilmesi, hastanın genel iyileşmesinde önemli katkı sağlamıştır. Metformin intoksikasyonunun yönetiminde, hemodiyafiltrasyonun erken dönemde başlatılması, mortalitenin önlenmesinde kilit bir rol oynamaktadır.
|