Meme Kanseri Hastalarında Postoperatif Analjezi Amacıyla Yapılan Erektör Spina Plan Bloğu ve Buna Eklenmiş Pektoralis Sinir Bloğunun Etkinliğinin Karşılaştırılması
Damla Azat, Ayhan Şahin, Onur Baran, Ahmet Gültekin, Kağan Berkay Öner, Cavidan Arar
Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi
Giriş: Meme cerrahisinden sonra kadın hastaların %40’ında postoperatif, %25-60 kalıcı ağrının geliştiği belirtilmiştir (1). Perioperatif ağrı düzeyi, kalıcı ağrının en büyük belirleyicilerindendir (2). Meme cer-rahisinde rejyonel yöntemler; torakal epidural analjezi (TEA), torakal paravertebral blok (TPVB), in-terkostal sinir blokajı, interskalen blok, pektoralis sinir bloğu (PECS), erektör spina plan (ESP) bloğu sayılabilir (3,4). Çalışmamızda meme kanseri hastalarında ESP bloğuna eklenen PECS bloğunun, pos-toperatif ağrı skorları, opioid tüketimi, opioid kullanımına bağlı yan etkiler açısından tek başına ESP bloğuna karşı etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır
Gereç ve Yöntem: 18-75 yaş aralığında ve meme kanseri tanılı hastalar dahil edildi. Hematolojik malignensisi olanlar, gebelik veya lohusalık döneminde olan, blok bölgesinde aktif enfeksiyon olanlar, koagülopatisi olan-lar, ciddi organ yetmezliği bulunan, lokal anestezik alerjisi bulunan ve bilateral mastektomi cerrahisi yapılacak olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastalar randomize olarak ESP bloğu (Grup E, n=25) ve ESP blokla beraber PECS (Grup EP, n=25) uygulananlar olmak üzere iki gruba ayrıldı. Grup E’ye ultrasonografi eşliğinde ESP bloğu 20 mL %0.25 Bupivakain ile T4 vertebra seviyesinden yapıldı. Grup EP’ye ise ESP bloğu sonrasında, 20 mL %0.25 Bupivakain ile PECS 1 ve PECS 2 bloğu uygulandı. Postoperatif dönemde de tramadol ile hasta kontrollü analjezi (HKA) uygulandı. Hastaların postoperatif bakım ünitesinde, 30. dakika, ve serviste 1, 2, 4, 8, 12 ve 24. saatlerdeki VAS skorları bakıldı. HKA ile tramadol bolus dozu miktarı, infüzyon toplam dozu kaydedildi. Kurtarma analjezisi olarak parasetamol kullanıldı. Opioid kullanımına bağlı yan etkilerin olup olmadığı bakıldı.
Bulgular: Grup EP’de; VAS skorları, postoperatif 24 saatlik tramadol tüketimi, opioid kullanımına bağlı gelişen yan etkiler ve ek analjezi gereksinimi Grup E’ye göre istatiksel anlamlı şekilde daha düşük bulundu. Çalışmamızda ultrasonografi eşliğinde uygulanan ESP bloğuna eklenmiş PECS bloğunun meme kanseri cerrahisi yapılan hastalarda postoperatif akut ağrı üzerine etkili bir analjezi sağladığı gösterilmiştir.
Tartışma ve Sonuç: Meme kanseri vakalarında postoperatif analjezi için ESP ve PECS uygulamasının birlikte yapılmasının daha anlamlı etkileri olduğu düşüncesindeyiz.
|