Onkolojik Cerrahilerde Bulantı ve Kusma Yönetiminin Postoperatif İyileşmeye Etkisi
Belkıs Yılmaz, Ayşe Menekşe Çakır, Menşure Kaya
DR.ABDURRAHMAN YURTASLAN ONKOLOJİ EĞTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
Giriş: Postoperatif bulantı kusma (POBK) , dehidratasyon, oral beslenmeye geçişte gecikme gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Bu durum, hastanede kalış süresinin uzamasına ve sağlık harcamalarının artışına neden olmaktadır. (1) Bu çalışmanın amacı, onkolojik cerrahi de perioperatif uygulanan POBK yönetimi yöntemlerini, postoperatif iyileşme sürecine ve hastanede kalış süresine etkisini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma prospektif gözlemsel olarak planlandı, etik kurul onayı sonrası onkolojik cerrahi geçiren tüm hastalar çalışmaya dâhil edildi. Hastaların demografik verileri, ASA, operasyon türü ve POBK risk skorları anestezi formlarından kaydedildi. İntraoperatif POBK profilaksisi için kullanılan ilaçlar ve dozları not edildi. POBK gelişip gelişmediği ve hastanede kalış süresi kaydedildi.İstatistiksel analizler için SPSS Statistics 27 kullanıldı. Bulguların yorumlanmasında frekans tabloları ve tanımlayıcı istatistikler kullanıldı.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 56,67±12,58 (yıl) olup hastalara ait veriler Tablo-1 de verildi. POBK ile ASA, taşıt tutması, sigara kullanımı açısından istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmadı (p>0,05). Kadınlarda erkeklere göre POBK insidansı istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksekti (Tablo 2, p=0,010). POBK gelişenlerde hastanede yatış süresi POBK gelişmeyenlere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu (Tablo 3, p=0,023).
Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada onkolojik cerrahi geçiren 61 hasta değerlendirildi. Apfel ve ark. (2) çalışmasında da çıkan sonuca benzer şekilde POBK ile cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edidi. Kadınlarda (%96) gibi oldukça yüksek POBK görüldü. Taşıt tutması öyküsü Carlisle ve ark.nın çalışmasında POBKiçin risk faktörü olarak gösterilmiş (3). Çalışmamızda ASA, taşıt tutması ve sigara kullanımının POBK risk faktörü olarak saptanmadı. Unlugenc ve ark. çalışmalarında tramadol ve morfin kullanılan gruplarda benzer bulantı-kusma insidansı gözlenmiştir (4).Çalışmamızda da POBK ile kullanılan opioid türü arasında anlamlı ilişki yoktu. POBK gelişmeyen hastalarda yatış süreleri daha kısaydı. Çalışmamızın sonuçları, onkolojik cerrahilerde etkin bir bulantı ve kusma yönetiminin, postoperatif iyileşme sürecini olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Ameliyat sonrası bulantı ve kusmanın yönetimi, hastanede kalış sürelerini kısaltmaktadır. Bu bağlamda, onkolojik cerrahilerde bulantı ve kusma yönetimi için standart protokollerin oluşturulması ve uygulanması önerilmektedir.
|