HASTANE DIŞI KARDİYAK ARRESTE YAPILAN ETKİN MÜDAHALE: BİLİNÇLİ İLKYARDIM HAYAT KURTARIR
Emine Sümeyye Akköze, Çiğdem Ünal Kantekin, Ayşe Temiz, Ürfettin Hüseyinoğlu, Günhan Gökahmetoğlu, Emin Silay
Kayseri Şehir Hastanesi
Giriş: Hastane dışı kardiyak arrest (HDKA) dünya çapında önde gelen mortalite nedenlerinden biridir(1). Kardiyak arrestte doğru bir ilkyardım, profesyonel yardım gelene kadar hasta ya da yaralının hayatta kalmasını sağlamada hayati bir rol oynar(2). Bu olguda, hastane dışında kardiyak arrest gelişen ve doğru ve etkin müdahale ile sağlıkla eve taburculuğu sağlanan genç hasta sunulmuştur.
Olgu: 28 yaş kadın hasta hastane dışında bıçak saplanır tarzda sırt ağrısı tarifledikten sonra arrest olmuştur. Tesadüfen olay anında yakınında bulunan bulunan bir hemşire tarafından anında temel yaşam desteği uygulanmıştır. 15. dk da 112 ekibi hastayı devralmış ve entübe ederek ileri yaşam desteğine devam etmiştir. 30. dk da hastaneye ulaşılarak monitörize edilen hastanın ritmi VF olarak değerlendirilmiştir. Hasta defibrile edilmiş. 30 dk daha kardiyopulmoner resüsitasyona (KPR) devam edilen hastanın 1. saatte kalp tepe atımı alınmış. Hasta önce anjiyo ünitesine alındı. Yapılan KAG sonrası pulmoner ödem gelişen hastaya yapılan gerekli müdahaleler sonrası hasta Glaskow koma skoru 3 olarak entübe şekilde Anestezi yoğun bakım ünitesine devralınmıştır. Yapılan ileri tetkik ve değerlendirmelerle hastanın arrest sebebinin Takotsubo sendromu olduğu anlaşılmıştır. Hasta 5. Gün ekstübe edilmiştir. Yatışının 10. Gününde servise devredilmiştir. Yatışının 16. Gününde eve sağlıklı şekilde taburcu edilmiştir.
Tartışma ve Sonuç: Temel yaşam desteğinde, hayatta kalma zinciri halkalarından erken yardım istemek, erken KPR ve erken defibrilasyon yapılması gereken ilk üç işlemdir(3). Kardiyak arrest geliştiğinde hemen müdahale edilmezse, her dakika nörolojik ve fonksiyonel iyileşme zayıflar ve hayatta kalma olasılığı azalır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada 61 kardiyak arrest vakasının hepsinin evde gerçekleştiği, olay yerinden ambulansa alınana kadar KAC ve defibrilasyon yapılmadığı, sadece damar yolu açıldığı ve oksijen verildiği saptanmıştır. Bu hastaların tamamı hastanede hayatını kaybetmiştir (4). Bu olguda kardiyak arrest temel yaşam desteği bilen bir sağlık çalışanının yanında gerçekleşmiş ve hastaya müdahalede hiç zaman kaybedilmemiştir.KPR eğitimini yaygınlaştırmak, HDKA sonrası sağkalımı arttırmak için uygulanabilecek önemli ve etkili önlemlerden biridir.
|