Farelerde çekal perforasyon sonucu gelişen sepsis tedavisinde deksmedetomidinin karaciğer ve böbrek dokusu üzerine etkinlisinin araştırılması
Şaban Cem Sezen, İlgar Hajisoy, Nurten İnan, Kürşat Dikmen, Seda Gökgöz Acar, Aydın Yavuz, Mustafa Kavutçu, Mustafa Arslan
Gazi üniversitesi uygulama ve araştırma hastanesi
Giriş: Sepsis, mikroorganizmalara karşı konakta gelişen sistemik bir inflamatuvar yanıt sendromudur. Primer enfeksiyon alanından uzakta gelişen bu yanıt son organ hasarı ile sonuçlanmaktadır. Sepsis modeli oluşturmada sık kullanılan 3 güncel yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan biri lipopolisakkarit verilerek oluşturulan sepsis, bir diğeri damar veya periton içine canlı bakteri uygulaması, sonuncusu da çekal bağlama ve delme(ÇLP) metodudur. Bunlardan insanda oluşan sepsise en benzer sonuçlar oluşturan ÇLP’dir. Deksmedetomidinin septik farelerde lipopolisakkaride bağlı akut böbrek hasarını azalttığı bildirilmiştir(1). Bu çalışmanın amacı da ÇLP metodu ile sepsis oluşturulan farelerde deksmedetomidinin karaciğer ve böbrek üzerine protektif ve terapötik etkinliğini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra, 36 adet fare, rastgele 5 gruba ayrıldı (Kontrol (GrupK), Deksmedetomidin (GrupD), Çekal bağlama ve delme (GrupÇLP), Deksmedetomidin 1 saat önce+cekal bağlama ve delme (GrupD+ÇLP), Çekal bağlama ve delme+deksmedetomidin 1 saat sonra (GrupÇLP+D). Çekum gaita ile doldurulduktan sonra ileoçekal valvin altından 3/0 ipek ile bağlanıp, çekum önyüzü 18 numara intraket iğnesi ile iki defa delindi. Deksmedetomidin gruplarına 100 µg/kg (2) intraperitoneal uygulandı ve 24 saat sonunda alınan karaciğer ve böbrek doku örneklerinde; biyokimyasal ve histopatolojik parametreleri değerlendirildi.
Bulgular: Histopatolojik olarak incelendiğinde; Böbrek dokusunda lökosit infiltrasyonu dışında tüm parametrelerde ÇLP grubunda K ve D gruplarına göre anlamlı yükseklik saptandı. Tübüler dilatasyon, bowman space dilatasyon ve tübüler hücre dökülmesi ÇLP+D ve D+ÇLP gruplarında ÇLP grubuna göre düşük bulundu. Tübüler hücre dejenerasyonu ve nekroz, tübüler hyalin silindirler ÇLP+D grubunda ÇLP grubuna göre düşük bulundu (Tablo1, Resim1-5). Karaciğer dokusunda ise tüm parametrelerde ÇLP grubunda K ve D gruplarına göre anlamlı yükseklik saptandı. Hepatosit dejenerasyonu ÇLP+D ve D+ÇLP gruplarında ÇLP grubuna göre düşük bulundu. Sinüzoidal dilatasyon ve parankimde MN hücre infiltrasyonu ÇLP+D grubunda ÇLP grubuna göre düşük bulundu (Tablo2,Resim6-10).
Tartışma ve Sonuç: Farelerde ÇLP’den sonra uygulanan deksmedetomidinin karaciğer ve böbrek histopatolojisinde önce uygulamaya göre daha belirgin olmak üzere hasarlanmayı düzelttiğini tespit ettik. Farelerde ÇLP sonrası uygulanan deksmedetomidinin daha fazla koruyucu etkisinin olduğunu düşünmekteyiz.
|