Gebelik Sırasında Sevofluran Anestezisine Maruz Kalan Farelerin Yavrularında Ortaya Çıkan Nörotoksisite, Nöroinflamasyon ve Duygusal Davranışlara Vitamin D’nin Etkileri
Bayram Güleryüz, Feride Karacaer, Ebru Biricik, Ruken Akar, Samet Kara, Kübra Akıllıoğlu, Sait Polat
Çukurova Üniversitesi
Giriş: Santral sinir sisteminin gelişiminde anestezik ajanların indüklediği nörotoksisite; nöro-apoptozis, nöroinflamasyon, nörogeneziste ve sinaptogeneziste değişiklikleri içermektedir1-4. Vitamin D beynin farklı alanlarında üretilerek oksidatif stresi ve inflamasyonu azaltmakta, koruyucu nötrofinleri arttırmaktadır5-7. Çalışmamızda gebelik sırasında sevofluran uygulanan farelerin bebeklerinde oluşabilecek nörotoksisite ve duygusal davranış değişikliklerine karşı vitamin D’nin nöroprotektif ve anti-inflamatuar etkileri incelendi.
Gereç ve Yöntem: 8 haftalık 20 adet swiss albino türü gebe fare kontrol (Grup K), vitamin D (Grup D), sevofluran (Grup S), sevofluran-vitamin D (Grup SD) olmak üzer 4 eşit gruba ayrıldı. Gebeliğin 14. gününde 2 saat boyunca; Grup S ve Grup SD’ye 6 lt/dk %97 O2 ile %3 sevofluran karışımı, Grup K ve Grup D’ye ise 6 lt/dk %100 O2 inhale ettirildi. Gebelik boyunca her gün Grup D ve SD’ye 5 mcg/kg vitamin D, Grup K ve S’ye 1 ml salin intraperitoneal olarak uygulandı. Her gruptan 12’şer adet yenidoğan fareden postnatal 7. ve 45. günde alınan prefrontal korteks ve hipokampus doku kesitleri immünohistokimyasal yöntemler (IHY) ve elektron mikroskobu (EM) ile incelendi. İHY’le interlökin-6 (IL-6), tümör nekroz faktör-α (TNF-α), beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF), c-Fos, B hücreli lösemi-lenfoma-2 (Bcl-2), Bcl-2 ilişkili x proteini (Bax), oligodendrosit transkripsiyon faktörü-2 (Olig2) ekspresyonları değerlendirildi. Her gruptan 8'er adet fare, postnatal 45. günde duygusal davranış değişikliklerini değerlendiren açık alan ve yükseltilmiş artı düzenek testine alındı. İstatistiksel analizde; immünohistokimyasal verilerde Wilcoxon Signed Rank test ve Tek Yönlü Varyans Analizi, davranış testlerinde ise Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testi kullanıldı.
Bulgular: Grup S’de, Grup SD, K ve D’ye göre prefrontal korteks ve hipokampus dokularında Bax, IL-6, TNF-α, c-Fos ekspresyonu istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artarken (Şekil1,2); BDNF, Olig2, Bcl-2 (Şekil3,4) ekspresyonları anlamlı derecede azaldı (Tablo 1-4). EM görüntüleri bu verileri destekledi (Şekil 5). Davranış testlerinde gruplar arasında fark bulunamadı.
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda intrauterin dönemde sevoflurana maruz kalan yavru farelerde oluşan nörotoksisitenin gebelik sırasında anneye uygulanan vitamin D proflaksisi ile engellenebileceği tespit edilmiştir.
|