Karaciğer rezeksiyonunda ketamin ve deksmedetomidin infüzyonlarının inflamatuar yanıta etkileri: Karaciğer rezeksiyonunda ketamin ve deksmedetomidin infüzyonlarının inflamatuar yanıta etkileri: Randomize Çift kör Kontrollü bir çalışma
İrem Ateş, Esra Laloğlu, Salih Kara, Tuba Yaman, Bahar Işık
Atatürk üniversitesi Tıp Fakültesi
Giriş: Karaciğerin iskemi-reperfüzyon hasarı (IRI), hepatik dokularda inflamasyona neden olup postoperatif prognoz ve ameliyatın başarısını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, ketamin ve deksmedetomidin (Dex) infüzyonlarının karaciğer rezeksiyonu sonrası inflamatuar yanıta etkileri araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Karaciğer rezeksiyonu geçirecek, 18-65 yaş aralığında, with ASA III grubu 45 hasta randomize ve çift kör olarak 3 gruba ayrıldı. Ketamin grubuna, anestezi indüksiyonunda iv. ketamin bolus (0,5 mg/kg) yapılıp düşük doz 0,25 mg/kg/saat'ten sürekli infüzyon uygulandı. Dex grubuna indüksiyondan önce iv Dex ilk 10 dk 1 µg/kg bolus ve entübasyon sonrasında 0,5 µg/kg/saat olacak şekilde infüzyon başlandı. Kontrol grubundaki hastalara ise bu protokollere uygun olarak, indüksiyondan itibaren 8ml/kg/h’ten % 0,9 izotonik sodyum klorür solüsyonu infüzyonu uygulandı. Postoperatif 1. saat ve 12. saatte Pentraxin 3 (PTX3), Serum amiloid A (SAA), hepsidin analizleri için kan örnekleri alındı ve numuneler enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) metoduyla çalışıldı. Hastaların aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), gama glutamil transferaz (GGT), laktat dehidrogenaz (LDH), bilüribin, İnterlökin 6 (IL-6), C-reaktif protein (CRP) ve hemogram sonuçları kaydedildi. Hastalara ameliyat bitiminden 30 dakika önce 1000 mg iv parasetamol enjeksiyonu yapıldı ve sonrası tekrarlandı. Hastaların 4. ve 12. saatte VAS değerleri kaydedildi.
Bulgular: SAA, hepcidin, PTX3, CRP, IL-6 gibi inflamasyon parametreleri kontrol grubunda 12. saatte yükselmeye devam ederken Dex ve ketamin infüzyon gruplarında ise azalmaya başladığı görüldü (p<0,05). Postoperatif VAS düzeyi ve fentanyl tüketimi, ketamin ve Dex gruplarında kontrol grubuna kıyasla anlamlı derecede azalmıştı (p<0,05). Ancak Ketamin ve Dex gruplarında inflamasyon parametrelerindeki azalma, VAS skoru ve fentanyl tüketimi benzerdi (P>0.05). Bu çalışmada hastalardaki inflamasyon düzeyi ile ağrı şiddeti arasında korelasyon olduğu gözlendi (p<0.001). Karaciğer fonksiyon testleri açısından ise, postoperatif 1. ve 12. saatlerde tüm gruplar arasında anlamlı bir farklılık yoktu (p<0,05).
Tartışma ve Sonuç: Düşük doz ketamin ve deksmedetomidin infüzyonlarının, anti-inflamatuar etkileri ile karaciğer rezeksiyon sonrası oluşan inflamasyonun ve postoperatif komplikasyonların azaltılmasında, klinik sonuçların iyileştirilmesinde ve postoperatif analjezide etkili olacağını düşünmekteyiz.
|