PALYATİF BAKIM KLİNİĞİ’NDE YATAN HASTALARDA GÖRÜLEN SEMPTOMLAR VE PALYATİF BAKIMIN SEMPTOM KONTROLÜNE ETKİSİ
N.UYSAL
1, G.ŞENEL
1, Ş.KARACA
1, N.KADIOĞULLARI
1, N.KOÇAK
1, G.OĞUZ
1
DR AY ANKARA ONKOLOJİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 1
Kanser hastaları tedavi sürecinde ve sonrasında, terminal dönemde kontrolü güç olabilen çok sayıda semptomu sıklıkla bir arada yaşamaktadır. Bu araştırmanın amacı, palyatif destek verilecek kanser hastalarında Palyatif Bakım Kliniği’ne kabul sırasında görülen semptomları belirlemek, şiddetini ölçmek, hastaneye yatıştan sonra ilk bir haftadaki değişiklikleri kaydederek palyatif bakımın hasta semptomları üzerindeki etkisini değerlendirmektir.
2011 yılında hastanemiz Palyatif Bakım Kliniği’nde 1 yılda yatan hasta sayısı 729’dur. Araştırmanın örneklemi, ön uygulama verileri kullanılarak yapılan kitle ortalaması önemlilik testi sonuçlarına göre 100 olarak belirlendi. Palyatif Bakım Kliniği’nde yatan, 18 yaş ve üzeri, araştırmaya onam veren, bilinci açık hastalar çalışmaya dahil edildi. Hastaneye kabulde, yatışın 3. ve 7. günlerinde Edmonton Semptom Değerlendirme Ölçeği’ni (Edmonton Symptom Assessment System1, 0 semptom yok, 10 çok şiddetli semptom) tamamlayabilen hastalar değerlendirmeye alındı.
Yaş ortalaması 60±13 ve %63’ü erkek olan hastalarda görülen semptomların şiddeti Tablo1 de gösterildi.
Tablo 1.Palyatif bakımda görülen semptomların şiddeti (Ortalama±SS)
|
|
1. gün |
3. gün |
7. gün |
p |
|
Ağrı |
5.0±2.9 |
3.7±1.9 |
2.8±1.9 |
P<0.001 |
|
Yorgunluk |
6.9±2.1 |
5.4±1.7 |
4.9±1.8 |
P<0.001 |
|
Bulantı |
2.6±2.7 |
2.3±2.2 |
2.0±1.9 |
.059 |
|
Üzüntü |
4.8±2.2 |
4.7±1.7 |
4.4±1.7 |
.002 |
|
Endişe |
4.3±2.6 |
4.2±2.1 |
4.1±2.0 |
.270 |
|
Uykusuzluk |
3.3±2.5 |
2.6±1.9 |
2.0±1.7 |
P<0.001 |
|
İştahsızlık |
5.8±2.3 |
4.9±2.2 |
4.2±2.4 |
P<0.001 |
|
Kendini iyi hissetme |
5.8±2.0 |
4.6±1.6 |
4.0±1.8 |
P<0.001 |
|
Nefes darlığı |
2.5±2.7 |
2.2±2.3 |
2.2±2.3 |
.298 |
|
Konstipasyon |
2.3±2.8 |
1.9±2.2 |
2.1±2.1 |
.011 |
|
Ciltte değişiklik |
0.6±1.2 |
0.5±1.2 |
0.5±1.1 |
.039 |
|
Ağızda yara |
0.4±1.1 |
0.4±1.1 |
0.3±1.1 |
.795 |
Bu araştırmada kanser hastasının yaşam kalitesini bozan ağrı, yorgunluk, uykusuzluk, iştahsızlık ve kendini iyi hissetme gibi semptomların şiddetinde palyatif bakım desteği ile hızlı bir düzelme sağlandığı saptandı. Bu sonuçlarla kliniğimizde görülen semptomların şiddeti, tedavi edilebilirliği belirlenerek olası problemlerin öngörülmesi ile daha iyi bir hasta bakım planı sağlanabileceği düşünüldü.
Referans:
1.Bruera E., Kuehn N., Miller MJ. “Edmonton Symptom Assessment System (ESAS): A simple method for the assessment of palliative care patients. Palliat Care, 1991;7: 6-9.
|