STREPTOZOTOSİN İLE DİYABET OLUŞTURULAN RATLARDA SEVOFLURAN VE DESFLURANIN KARACİĞER ÜZERİNE ETKİLERİ
V.ŞIVGIN
1, Z.ÖZKÖSE
1, M.ARSLAN
1, M.KAVUTÇU
2, M.BİLGE
2, G.AKYOL
3
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ BİYOKİMYA AD 2
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ PATOLOJİ AD 3
Diyabetes
mellitus(DM), günümüzde anestezi
hekimlerinin sıklıkla karşılaştığı, ciddi komplikasyonlara neden olabilecek
sistemik bir hastalıktır. Uygulanan volatil ajanların ve diyabetin organlar
üzerine etkileri konusunda hayvan ve klinik çalışmalar devam etmektedir. Çalışmada amacımız streptozotosin(STZ) ile diyabet
oluşturduğumuz ratlarda sevofluran ve desfluranın karaciğer üzerine etkilerinin
histopatolojik ve biyokimyasal olarak araştırılmasıdır.
36
adet rat, rastgele 6 gruba ayrıldı: Kontrol(grup K), diyabet kontrol(grup DK),
desfluran(grup D), sevofluran(grup S), diyabet-desfluran(grup DD) ve
diyabet-sevofluran(grup DS). Diyabet gruplarına 55 mg.kg-1 streptozotosin
tek doz intraperitoneal olarak uygulandı. 72. saat kan şekeri 250 mg.dl-1 ve
üzerinde saptananlar diyabetik olarak kabul edildi ve 4 hafta sonunda minimum
alveoler konsantrasyon ratlar için 1 olacak şekilde, desfluran %6 ve sevofluran
%2 oranında 4 L/dk %100 oksijen içinde 2 saat süreyle uygulandı. Anestezi
sonrasında tüm ratlara intraperitoneal ketamin (100 mg.kg-1 )
verilip abdominal aortadan kan alınarak ötenazi uygulandı. Ratların karaciğer
dokusunda histopatolojik olarak ortalama hasar skorları (OHS) ve antioksidan
enzimlerden CAT, GST, NOS ve PON aktiviteleri ile MDA miktarı belirlendi.
Desfluran
ve sevofluran uygulaması karaciğer dokusunda OHS’yi artırmıştı ancak kontrol
grubuna göre istatistiksel bir anlamlı değildi. DM’lilerde ise kontrol grubuna
göre OHS artmıştı. Diyabetik ratlara desfluran ve sevofluran uygulaması,
kontrol diyabet grubuna göre karaciğerde istatistiksel olarak anlamlı olmayan
bir OHS artışına neden olmuştu. Diyabet kontrol grubunda, kontrol grubuna göre
TBARS, NOS artmıştı; CAT ve GST benzer; PON ise azalmıştı. Desfluran ve
sevofluran uygulamasında, kontrol grubuna göre TBARS, NOS artmış, PON
azalmıştı; ancak istatistiksel olarak anlamsızdı. CAT ve GST aktiviteleri benzerdi.
Diyabetik ratlara desfluran ve sevofluran verildiğinde ise TBARS, NOS, CAT ve
GST artmıştı; PON azalmıştı.
Desfluran
ve sevofluranın DM oluşturulan ratlarda hafif orta düzeyde hepatik hasar
oluşturduklarını; DM oluşturulmayan ratlarda değişikliğe neden olmadıklarını
saptadık. Her iki ajanın da oluşturduğu hepatik hasarın hafif-orta derecede
olması bu ajanların günlük anestezi pratiğinde halen güvenle
kullanılabileceğini göstermektedir.
|