KONTROLLÜ HEMORAJIK ŞOK MODELINDE G-CSF VE BETA-GLUKAN’IN AKUT AKCIĞER HASARI ÜZERINE ETKILERI
E.NAYIR
1, B.GÖKÇECEYLAN
1, L.YAVUZ
1, F.EROĞLU
1, HE.EROĞLU
2, Ş.GÜLMEN
3, S.KAYA
4, S.BİRCAN
5
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ AD 2
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KALP DAMAR CERRAHİSİ AD 3
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MİKROBİYOLOJİ AD 4
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PATOLOJİ AD 5
Hemorajik şokta mononükleer lökositlerin ve sitokinlerin organizasyonundan sorumlu madde olarak tanımlanan Granülosit Koloni Stimülan Faktör (G-CSF) ve bir immünomodülatör olan beta-glukanın hemorajik şok sonrası gelişen akut akciğer hasarı üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık.
Süleyman Demirel Üniversitesi Deney Hayvanları Araştırma Etik Kurulu tarafından onay alındıktan sonra çalışmaya başlanılan araştırmanın tüm aşamalarında Guide for the Care and Use of the Laboratory Animals prensiplerine uyuldu.
Kırk adet yetişkin Wistar Albino cinsi erkek rat her grupta 10 adet rat olacak şekilde dört gruba ayrıldı. Yapılan girişimlerin hepsi intraperitoneal 90 mg/kg ketamin hidroklorür (Ketalar, Pfizer) ve 10 mg/kg % 2 xylazin hidroklorür (Rompun, Bayer) anestezisi kullanılarak gerçekleştirildi.
Grup I (Kontrol Grubu) (n=10): Arteryel monitörizasyon + Kan örneği + 1 saat sonra sıvı resüsitasyonu + 24 saat sonra kan ve akciğer doku örneği alındı.
Grup II (Hemorajik Şok Grubu) (n=10): Arteryel monitörizasyon + Kan örneği + Kontrollü Hemorajik şok + 1 saat sonra sıvı resüsitasyonu + 24 saat sonra kan ve akciğer doku örneği alındı.
Grup III (Hemorajik şok + G-CSF Grubu) (n=10): Arteryel monitörizasyon + Kan örneği + Kontrollü Hemorajik Şok + 1 saat sonra sıvı resüsitasyonu ve G-CSF verilmesi + 24 saat sonra kan ve akciğer doku örneği alındı.
Grup IV (Hemorajik şok + Beta-glukan Grubu) (n=10): Arteryel monitörizasyon + Kan örneği + Kontrollü Hemorajik Şok + 1 saat sonra sıvı resüsitasyonu ve Beta-glukan verilmesi + 24 saat sonra kan ve akciğer doku örneği alındı.
I. grupta arteriyel monitörizasyonu takiben, diğer tüm gruplarda ise hemorajik şok oluşturulduktan 1 ve 24 saat sonra kan örnekleri alınarak IL-1, IL-6, IL-10 ve TNF-α çalışıldı.
II., III. ve IV. gruplarda kontrollü hemorajik şok ortalama arteriyel basınç değerleri 40 mmHg düzeyinde tutulacak şekilde arteriyel yolla kan alınarak oluşturuldu. Aynı gruplarda sıvı resüsitasyonu 1. saatin sonunda alınan kan hacminin 2 katı kadar ringer laktat verilerek gerçekleştirildi.
III. grupta G-CSF 3 µg/kg dozda intraperitoneal yoldan uygulandı.
IV. grupta beta-glukan 4 mg/kg dozda intraperitoneal yoldan uygulandı.
Ratlardan histopatolojik inceleme amaçlı akciğer doku örneği median sternotomi ile alınarak PMNL infiltrasyonu, intraalveolar lökosit ve alveolar septal kalınlık değerlendirmesinde skorlama sistemi; (0): Değişiklik yok, (1): Hafif değişiklikler, (2): Orta derece değişiklikler, (3): Şiddetli değişiklikler şeklinde yapıldı. Histopatolojik olarak incelenen bu üç parametrenin toplamı alınarak da kümülatif histolojik skor elde edildi.
Grupların kan IL-1, IL-6, IL-10 ve TNF-α değerleri incelendiğinde;
Grup II ve Grup III’de posthemorajik IL-1 değerlerinde, prehemorajik IL-1 değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı azalma (p=0.022, p=0.011) saptandı.
Grup IV’de posthemorajik IL-6 değerlerinde, prehemorajik IL-6 değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı artış tespit edildi (p=0.009).
Grup IV’de posthemorajik IL-10 değerlerinde, prehemorajik IL-10 değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı azalma tespit edildi (p=0.017).
Grup II’de posthemorajik TNF-α değerlerinde, prehemorajik TNF-α değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı azalma tespit edildi (p=0.005).
Grupların akciğer doku örneklemesi incelemesinde PMNL infiltrasyonu, intraalveolar lökosit ve alveolar septal kalınlık skorlamaları değerlendirildiğinde;
PMNL infiltrasyonunun Grup II’de Grup I ve Grup IV’e göre anlamlı yüksek, Grup III’de Grup IV’e göre anlamlı yüksek, Grup IV’de ise Grup II ve Grup III’e göre anlamlı olarak az olduğu tespit edildi.
İntraalveolar PMNL açısından; Grup III’de Grup I’e göre anlamlı yüksek olduğu tespit edildi.
Alveolar septal kalınlık oranı değerlendirildiğinde; Grup II’de Grup I ve Grup IV’e göre anlamlı yüksek, Grup III’de ise Grup IV’e göre anlamlı olarak yüksek olduğu tespit edildi.
Kümülatif histolojik skorlarının istatistiksel olarak değerlendirilmesinde; Grup II ve Grup III’de kümülatif histopatolojik skor ortalama değerleri Grup I ve Grup IV’e göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu.
Çalışmamızda hemorajik şok sonrası G-CSF uygulamasının nötrofil sayısı ve adezyonunu artırarak akciğer hasarını artırdığı ve doz bağımlı olarak plazma TNF-α düzeyini yükselttiği düşünüyoruz.
Hemorajik şok sonrası beta-glukan uygulamasının alveolar septal kalınlık artışını engelleyerek ve interstisyel PMNL’yi azaltarak akciğer hasarını azalttığını, Beta-glukanın immünomodülatör etkisi ile proinflamatuar sitokin salınımı ve dokuda özellikle alveolar septal kalınlığı azaltarak akut akciğer hasarı üzerine iyileştirici etkisini gözledik. Bizim deneysel olarak gözlediğimiz bu iyileştirici etkinin geniş serilerde planlanmış klinik çalışmalar ile desteklenmesinin uygun olacağını düşünüyoruz.
|