PREEMPTİF TORAKAL EPİDURAL ANALJEZİ, MAJOR TORAKOTOMİLERDE KRONİK DÖNEM POSTTORAKOTOMİ AĞRISINI AZALTIR MI?
A.AHISKALIOĞLU
1, H.KÜRŞAD
1, Y.AYDIN
2, A.CAN
3, AF.ERDEM
4
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS CERRAHİSİ AD 2
ERZURUM BÖLGE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 3
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 4
Torakotomi sonrası ağrının iki haftadan daha uzun bir süre devam etmesi “Posttorakotomi Ağrı Sendromu” olarak değerlendirilir, %80’e varan oranlarda görülebilir ve iki ay ile beş yıl arasında sürebileceği bildirilmiştir. Bu çalışmada major torakotomilerde torakal epidural analjezinin preemptif olarak yapılmasının, kronik posttorakotomi ağrısı üzerine etkisini değerlendirdik.
Elektif şartlarda torakotomi planlanan 18-75 yaş arası, ASA I-II, 60 olgu rastgele 3 gruba ayrıldı. Tüm olgulara operasyon başlamadan torakal 6-7 veya 7-8 aralıklardan epidural kateter takıldı. Kontrol Grubundaki (KG, n=20) olgulara epidural kataterden operasyon öncesi ve operasyon sırasında epidural analjezik ilaç uygulanmadı ve peroperatif analjezi remifentanil infüzyonuyla sağlandı. İnsizyonla Sensitize Edilen Gruptaki (SG, n=20) olgulara ise peroperatif analjeziye remifentanil infüzyonuyla başlandı, cerrahi insizyondan 10 dakika sonra 10-15 ml %0.1 levobupivakain epidural kateterden yapıldı. Epidural enjeksiyondan 20 dakika sonra epidural analjezinin yeterli seviyeye ulaştığı düşünülerek remifentanil infüzyonu kesildi. Preemptif Analjezi Grubundaki (PG, n=20) olgulara anestezi indüksiyonundan önce insizyon dermatomunun 2 dermatom üst ve alt seviyelerinde (Torakal 4-10 arasında) analjezi sağlanacak şekilde 10-15 ml %0.1 levobupivakain preemptif olarak epidural kateterden yapıldı ve analjezinin yeterliliği sıcak-soğuk testi uygulanarak tespit edildi. Her 45 dakikada bir tekrarlanan 10 ml %0.1 levobupivakain enjeksiyonu ile peroperatif analjezi sağlandı. Tüm olguların postoperatif analjezileri operasyon bitiminde ve 48 saat boyunca her 12 saatte bir tekrarlanan, 3 mg morfin + 50 µgr fentanil içeren 15 ml epidural mayi ile sağlandı. VAS skoru ≥3 olan olgularda ek doz uygulandı. Olguların ağrıları postoperatif 1., 3. ve 6. aylarda “Vizüel Analog Skala (VAS)” kullanılarak değerlendirildi.
Olguların kronik dönem ağrıları karşılaştırıldığında postoperatif 1., 3. ve 6. aylarda kronik ağrı açısından her üç grup arasında istatistiksel bir fark yoktu (p>0.05).
Major torakotomi operasyonlarından sonra kronik posttorakotomi ağrısının önlenmesinde ya da azaltılmasında torakal epidural analjezinin preemptif olarak insizyondan önce uygulanmasının intraoperatif veya postoperatif başlanan torakal epidural analjeziye etkin bir üstünlüğünün olmadığını düşünmekteyiz.
|