Bildiri Özeti

Tark 2011

S-62

YOĞUN BAKIM ÜNİTEMİZDE TAKİP EDİLEN ZEHİRLENME OLGULARININ RETROSPEKTİF DEĞERLENDİRİLMESİ

U.KESİCİ ¹, H.ULUSOY ², S.KESİCİ ³, Y.DEMİRCİ ³, A.ALTINBAŞ ³, Ş.ÖZDEMİR ³, V.TUNA ³, Ö.ORHAN ³

İlaç ile zehirlenme dünyada tüm zehirlenmelerde ilk sırayı almaktadır(1,2). Bu çalışmada, Trabzon Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yoğun Bakım Ünitesi’nde (YBÜ) takip edilen zehirlenme olgularını retrospektif olarak incelemeyi amaçladık.

Ocak 2010 - Ağustos 2011 tarihleri arasında YBÜ’sine kabul edilen zehirlenme olgularının demografik özellikleri, Glaskow Koma Skala (GKS) skorları, maruziyet etkenleri (Antidepresan: AD/Antiepileptik: AE/Karbonmonoksit: CO/Mantar/Nonsteroid Antiinflamatuar İlaç: NSAİİ/Organofosfat: OF/Diğer etkenlere göre), hastanemize ilk başvuru zamanları, YBÜ’sinde yatış süreleri ve zehirlenme nedenleri retrospektif olarak incelenmiştir.

Bu çalışmada 130 olgu değerlendirildi ve olguların %72.3’ü kadın, %27.7’si erkekti. Yaş ortalaması 26.66±11.89 olup; erkeklerin yaş ortalaması (31.31±14.16), kadınların yaş ortalamasından (24.97±10.50) yüksek bulunmuştur (p=0,006). Tüm olguların %58’i 15-25 yaş, %23.7’si 26-35 yaş, %16’sı 36-55 yaş ve %2.3’ü ise 56 yaş ve üzeriydi. Kadın olguların % 35.1’inin AD, %3.2’sinin AE, %30.9’unun NSAİİ, %1.1’inin mantar, %3.2’sinin OF, %4.3’ünün CO, %22.3’ünün diğer etkenlere, erkek olguların ise %33.3’ünün AD, %2.8’isinin AE, %16.7’sinin NSAİİ, %5.6’sının OF, %8.3’ünün CO ve %33.3’ünün diğer etkenlere maruz kaldığı tespit edildi. Hastaların yatış sürelerinin dağılımı; %73.3’ü 0-2 gün, % 26.7’si 3 gün ve üzeriydi; başvuru süresine göre dağılımında ise %67.7’si 0-2 saat, %19.2’si 2-6 saat, %13.1’i ise 6 saat üzeriydi. Hastaların GKS ortalaması 13.18±1.724 (7-15) idi. Hastaların %84.7’si özkıyım, %15.3’ü kaza ile olup; özkıyım olanların %11.5’i bu işlemi daha önce de tekrarladığı öyküsü mevcuttu. Yatış süresi 0-2 gün olanların çoğunluğu AD (%30.2) ve NSAİİ (%30.2)kullanımıydı. Yatış süresi 3 gün ve üzeri olanların %45.7’sinin etkeni AD’dı. Kadınların %91.5’inde, erkeklerin %69.4’ünde özkıyım amacıyla zehirlenme gelişirken; kadınlarda özkıyım oranı istatistiksel olarak yüksek bulundu (p=0,001). Özkıyım amaçlı olanlarda; erkek olgularda tekrarlama oranı (%32) kadın olguların(%8.1) tekrarlama oranına göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,002). İki zehirlenme olgusunun invaziv mekanik ventilasyon, birinin geçici diyaliz desteğine ihtiyacı oldu. CO ile zehirlenen 3 olguda ise nörolojik sekel gelişti.

Literatürde belirtilen zehirlenmelerin mortalite oranları %0-4.9 arasında değişmektedir(3). Bu çalışmada ise mortalite oranı %0 iken, morbidite oranı %3.85 saptanmıştır.Toksikoloji servislerine gelen hastaların çoğunluğunu AD ilaç zehirlenmesinin oluşturduğu ve bunların içinde de en sık TAD ilaçların özkıyım nedeniyle kullanıldığı gösterilmiştir(4,5,6). Çalışmamızda mortalite/morbidite oranlarının düşük olmasında; YBÜ’nde zehirlenme olgularına gereken önceliğin ve önemin verilmesi etkili olabileceği gibi olguların hastaneye erken ulaştırılması, acil servisten YBÜ’ne erken kabul edilmesi ve etkenlerinin çoğunlukla letal dozun altında olmasından da etken olduğu düşüncesindeyiz. Sonuç olarak bu çalışmada; genç ve kadın hastaların, zehirlenmelerde yüksek risk grubunu oluşturdukları; en yaygın olarak da ilaç ile zehirlenmeler olduğu gösterilmiştir. İlaç zehirlenmeleri de en fazla AD (bu grubun içinden ise amitriptilin) ile görüldüğü ki; bunun da birincil sebebi ulaşılabilirliğinin kolay olmasından kaynaklandığı kanaatindeyiz. KAYNAKLAR: 1) Hanssens Y, Deleu D, Taqi A.J Toxicol Clin Toxicol 2001;39(4):371-380. 2) Viertel A, Weidmann E, Brodt HR. Dtsch Med Wochenschr 2001;126(42):1159-1163. 3) Seydaoglu G, Satar S, Alparslan N. Mt Sinai J Med,2005;72:393-401. 4) Graudins A, Dowsett RP, Liddle C. Emerg Med 2002;14:440-446. 5) Ramchandani P, Murray B, Hawton K, House A. J Affect Disord 2000;60:97-100. 6) Phillips S, Brent J, Kulig K, Heiligenstein J, Birkett M.J Emerg Med 1997;15:439-445.