112 ACIL SERVIS AMBULANSLARINDA HAVAYOLU EKIPMANI
A.KUŞ
1, Y.GÜRKAN
1, M.SOLAK
1, K.TOKER
1
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
Hastane öncesi etkin havayolu yönetimi kritik hastalar için yaşamsal önem taşımaktadır. Başarısız entübasyon sonucu oluşabilen hipoksinin doğuracağı fatal etkiler yeterli eğitim ve ekipman ile en aza indirilebilir. Çalışmamızda hastane dışında acil hastaların ilk başvu yeri olan 112 acil servisinde havayolu yönetiminde sahip olunan ekipman değerlendirilmektedir.
Kocaeli İl Sağlık Müdürlüğü ile kordine olarak 112 acil servisine bağlı 27 ambulans görevlisi tarafında anketimiz dolduruldu. Anketimizde havayolu yönetiminde kullanılabilen laringoskop bleyd tipleri (eğri, düz), airway tipleri (oral, nazal), stile, Magill forseps, supraglottik havayolu gereçleri (LMA, Proseal, Supreme, Fast trach, C-trach), kombitüp, krikotiroidotomi seti varlığı sorgulandı.
27 ambulansın tamamında eğri bleydli laringoskop ve oral airway olduğu tespit edildi. Hiçbir ambulansta düz laringoskop bleydine rastlanmazken sadece 2 ambulansta nazal airway bulunduğu tespit edildi. Supraglottik havayolu gereçlerinden LMA sadece 1 ambulansta bulunurken, 2 ambulansta da Fast trach olduğu belirtildi. Yine sadece 1 ambulansta stile ve magill forseps olduğu tespit edildi. Ambulansların hiç birinde proseal, supreme, C-trach, kombitüp, krikotiroidotomi seti bulunmamaktadır.
Başarısız entübasyon ender karşılaşılan bir sorun olmasına rağmen ölüm ve hipoksik beyin hasarının önemli bir nedenidir.Yapılan çalışmalarda hastane öncesi zor entübasyon sıklığı (Cormack-Lehane sınıflaması III-IV) % 13,3-19,2 arasında değişmektedir. Ayrıca ambulansta başarıldığı düşünülen entübasyonların acil serviste tekrar değerlendirilmesinde % 6-25 oranında başarısız olduğu tespit edilmiştir.Bu olumsuz sonuçlar daha iyi eğitim ve ekipman ile önemli ölçüde önlenebilir. Ambulanslarımızın tamamına yakınında stile, Magill forseps gibi ucuz ancak hayati öenem taşıyabilecek gereçlerin olmadığı görülmektedir. Ayrıca zor hava yolu ile karşılaşıldığında ve ventilasyon problemi olduğunda artık tüm dünyada supraglottik hava yolu gereçeleri yaygın kullanılmaktadır. Supraglottik hava yolu araçlarının infraglottik obstrüksiyonda başarısız olacakları da akılda tutulmalıdır. Ventile edilemeyen - entübe edilemeyen hastalar ile karşılaşıldığında krikotrotomi setinin varlığı, onu kullanabilecek eğitimli ellerde hayat kurtarıcı olabilir.
Hava yolu yönetimine ilişkin sorunların önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olduğu bilinmektedir. Yeterli eğitimin yanında gerekli ekipmanın sağlanması ile birlikte kritik hastalara ilk müdahelenin yapıldığı ambulanslarda başarılı havayolu idaresi gerçekleştirilebilecektir.
|