ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ VE DEFİBRİLASYON KURSU SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
N.KAAN
1, İ.KURT
1, F.GÜRSOY
1
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ, ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD. 1
Hastanede kardiyak arreste tanık olan sağlık personelinin hızla kardiyopulmoner resüsitasyona (KPR) başlaması, hastanın sağkalım olasılığını arttırmaktadır. Bu çalışmada, hastanede kardiyak arreste tanık olan personele resüsitasyon ekibi gelinceye kadar, tanı koyabilme, temel yaşam desteği (TYD) basamaklarını hızlı ve doğru olarak uygulayabilme ve güvenli defibrilasyon yapabilme becerisini kazandırmak amacıyla düzenlenen kursların sonuçlarını değerlendirdik.
Çalışma Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Danışma Komisyonu’ndan izin alındıktan sonra prospektif, gözlemsel olarak yapıldı. Başhekimliğin desteğiyle öncelikle doktorlar ve hemşirelerin katıldığı, Avrupa Resüsitasyon Konseyi’nin 2005 kılavuzunun (1) temel alındığı sekizer saatlik dört kurs yapıldı. Teorik derslerde: 1.Hastane dışında ve hastanede erişkin TYD, 2. Erişkin ileri yaşam desteği algoritması, arrest ritimleri, 3. Manuel ve otomatik eksternal defibrilatörler, defibrilasyon uygulaması anlatıldı.
Beceri eğitiminde manken üzerinde TYD (bilinç kontrolü, yardım çağırma, solunum ve dolaşımın kontrolü, 30:2 oranında göğüs kompresyonu ve ventilasyon yapma) ve defibrilasyon çalışıldı. Katılımcılardan beklenen becerileri değerlendirmek için 20 adımda basamaklandırılmış değerlendirme formu kullanıldı. Kompresyonların % 75’inde yeterli derinlikte ve dakikada 90-100 kompresyon hızı “başarılı” kabul edildi. Ventilasyon için ağızdan ağıza veya balon maske cihazı ile mankenin göğsünün kalktığının görülmesi ve her bir solunumun 1- 1,5 saniyede yapılması “başarılı” kabul edildi.
Kurs sonunda katılımcıların TYD ve defibrilasyon basamaklarındaki başarıları, doktorlarla hemşireler ve önceden KPR eğitimi alanlarla almayanlar arasında fark olup olmadığı araştırıldı.
Kursa 64 doktor, 10 intern, 27 hemşire, 3 teknisyen, 2 idari personel; toplam 106 kişi katıldı. Kırkbir katılımcı (% 38,7) tüm basamakların doğru ve sırasında yaptı. En çok ventilasyon basamaklarında başarısız olunduğu gözlendi (Tablo 1). Doktorlar ve hemşireler arasında başarılı oranlarında anlamlı fark bulunmadı. Kursa katılanların % 67’si daha önce KPR kursuna katılmıştı, ancak sadece % 1,9’u son bir yıl içinde bu eğitimi almıştı. Daha önce kurs alanlarla almayanların başarılarında anlamlı fark bulunmadı.
Tablo 1: Beceri değerlendirme formundaki basamakların başarılı yapılma oranları (n ve %)
|
|
Basamaklar |
Başarısız
n |
Başarılı
n % |
|
1 |
Hastanın omuzlarından sarsarak, seslenerek bilinç kontrolü |
0 |
106 |
100 |
|
2 |
Yardım için seslenme |
5 |
101 |
95,3 |
|
3 |
Hava yolunu açma |
7 |
99 |
93,4 |
|
4 |
Solunum kontrolü: Bak, dinle, hisset |
4 |
102 |
96,2 |
|
5 |
Karotis nabzının kontrolü (10 sn) |
5 |
101 |
95,3 |
|
6 |
Resüsitasyon ekibini çağırma (kendisi veya başka birini gönderme) |
9 |
97 |
91,5 |
|
7 |
Sternumun ortasına göğüs kompresyonu için ellerin doğru şekilde konulması |
9 |
97 |
91,5 |
|
8 |
Omuzlar hastanın üzerinde, kollar dik, göğsü 4-5 cm çöktürmesi |
11 |
95 |
89,6 |
|
9 |
Göğüs kompresyonu hızı dakikada 100 olacak şekilde devam etme (30:2) |
6 |
100 |
94,3 |
|
10 |
Burnu kapayarak, başı ekstansiyona alıp, 2 kez nefes verme |
15 |
91 |
85,8 |
|
11 |
Göğsün 1-1.5 sn içinde kalktığının görülmesi |
15 |
91 |
85,8 |
|
12 |
Göğüs kalkmıyorsa başa tekrar pozisyon verilerek nefes verme |
15 |
91 |
85,8 |
|
13 |
Balon maske cihazının maskesini doğru şekilde oturtma |
15 |
91 |
85,8 |
|
14 |
Başı ekstansiyona alıp balon maske cihazı ile ventilasyon yapabilme |
20 |
86 |
81,1 |
|
15 |
Defibrilatörü açabilme |
1 |
105 |
99,1 |
|
16 |
Monitorizasyon için kaşık ve/veya elektrot modunu seçme |
3 |
103 |
97,2 |
|
17 |
Sağ kaşık sağ klavikula altına, sol kaşık ön aksiler hattın 10cm altına yerleştirme |
5 |
101 |
95,3 |
|
18 |
Bifazik DF 120-200 ve monofazik DF için 360 J ile şarj etme |
4 |
102 |
96,2 |
|
19 |
Şok vereceğini yüksek sesle söyleme, ekibin uzaklaştırma |
21 |
85 |
80,2 |
|
20 |
Şok uygulama ve kaşıkları yerine yerleştirme |
7 |
99 |
93,4 |
Hastanemizde TYD ve defibrilasyon eğitimlerinin belirli aralıklarla devam edilmesi gereklidir. Eğitimlerin sürekliliğinin sağlanabilmesi için hastane yönetiminin desteği ve katılımının olduğu organizasyonlara ve daha fazla sayıda eğitim mankenine gereksinim vardır.
Kaynaklar:
- Resuscitation (2005) 67S1, S7—S23
|