SIÇANLARDA DENEYSEL SPİNAL KORD HASARINDA BALIK YAĞI EMÜLSİYONU (OMEGAVEN)’NUN SPİNAL KORDUN İYİLEŞMESI ÜZERİNE ETKİLERİNİN KLİNİK VE İMMÜNOHİSTOKİMYASAL ARAŞTIRILMASI
S.TURAL
1, A.GERÇEK
2, E.AKGÜN
3, S.BOZKURT
3, D.AKAKIN
3, D.KONYA
3, S.ÖZGEN
3
ACADEMIC HOSPITAL 1
MALTEPE ÜNIVERSITESI 2
MARMARA ÜNİVERSİTESİ 3
Spinal kord hasarı (SKH)’nın başlattığı inflamasyon cevabı hücresel düzeyde sekonder hasara neden olur iken; bir yandan da spinal kordun rejenerasyonunu sağlar. Omega-3 ve -6 yağ asitlerinin bağışıklık sistemi üzerine olumlu etkilerinin yanı sıra anti-inflamatuar etkilerinin de olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı SKH oluşturula sıçanlarda balık yağı emülsiyonu (omegaven)’nun spinal kordun iyileşmesi üzerine etkilerinin araştırılmasıdır.
Deneysel Hayvan Etik Kurul onayı alındıktan sonra Spraque-Dawley 18 genç erkek sıçan çalışmaya alındı. Allen metodu ile SKH oluşturulduktan sonra kapalı zarf usulü ile sıçanlar 2 gruba ayrıldı; beş gün boyunca Grup O (n:9)’de 1 ml/kg Omegaven, Grup K (n:9)’de 1 ml/kg %0.9 NaCl i.p. verildi. Operasyon sonrası sıçanlara standart olarak 5 gün boyunca 5 ml/kg laktatlı ringer solüsyonu i.p. olarak verildi. Mesane refleksleri dönene kadar günde iki kez el ile mesane masajı yapılarak işemeleri sağlandı. SKH oluşturulduktan hemen sonra, 7.,14.,21.ve 35. günde lokomotor kuvvetleri değerlendirildi. Dekapitasyon yöntemi ile 35. günde ötanazi uygulandı. Spinal kordda nöronal rejenerasyon (nöronal hasar, beyaz maddede kavite/kist oluşumu, damarlanma, ödem, demiyelenizasyon, inflamasyon, kanama), ve Vasküler Endotelial Büyüme Faktörü (VEGF) ve Nöronal Büyüme Faktörü (NGF) ekspresyonları immunohistokimyasal olarak değerlendirildi. Elde edilen veriler istatistiksel olarak değerlendirildi.
Her iki grupta da lokomotor skorlarının 14. günden sonra belirgin arttığı gözlenlenirken (p<0.01); Grup O’da BBB skorlarının 7.günden itibaren Grup K’dakilerden belirgin yüksek olduğu görüldü. Nöron rejenerasyonu değerlendirildiğinde ödem (p=0.005) ve nöron hasarı (p=0.002) Grup K’da belirgin olarak yüksek bulundu. İmmunolojik incelemede ise damarsal (p=0.016) ve nöronal (p=0.019) VEGF ekspresyonları Grup O’da belirgin olarak düşük saptandı.
SKH olan sıçanlarda erken dönemde uygulan i.p. omegavenin anti-inflamatuar etkisi ile spinal kordda ödemi azalttığı ve nöron hasarının önlenmesi üzerine olumlu etkileri olduğu saptandı. Hücresel düzeyde gösterilen bu olumlu etkinin sıçanların lokomotor kuvvetlerinin değerlendirilmesine ile kliniğe de yansıdığı görüldü.Omegavenin VEGF ekspresyonlarını baskılamasına rağmen anjiojenezi etkilemediği görüldü.
Sonuç olarak SKH olan hastaların beslenmesinde omegavenin de yer almasının spinal kordun iyileşmesi üzerine dolayısı ile hastaların rehabilitasyonunu olumlu etkileceğini düşünmekteyiz.
|