TOTAL İNTRAVENÖZ ANESTEZİ UYGULAMASINA DEKSMEDETOMİDİN VEYA KETAMİN EKLENMESİNİN LAPAROSKOPİK CERRAHİDE POSTOPERATİF ANALJEZİ ÜZERİNE ETKİSİ
NK.GİRGİN
1, G.TÜRKER
1, H.AKSU
1, M.ÖZGÜR
1, Z.KARAKUZU
1, B.ÖZCAN
1
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ, ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ANABİLİM DALI, BURSA 1
Deksmedetomidin sedatif-analjezik özellikleri olan alfa2 agonistidir. NMDA reseptör antagonisti olan ketamin ise preoperatif uygulandığında postoperatif ağrıyı azalttığı kanıtlanmış anestezik ve analjezik etkili bir ilaçtır. Çalışmamızda elektif laparoskopik cerrahi uygulanacak olgularda total intravenöz anestezi (TİVA)’ye ilave olarak intraoperatif uygulanan deksmedetomidin veya ketaminin postoperatif analjezi üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık.
Etik kurul onayından sonra elektif laparoskopik cerrahi planlanan 18-50 yaş, ASA I-II, 90 olgu çalışmaya alındı. Olgulara operasyondan 3 dakika önce 0.04 mg/kg midazolam iv. uygulandı. Anestezi indüksiyonundan önce 5 dakika preoksijenasyon, 3 dk önce de 1.5 mg/kg lidokain iv uygulandı. Remifentanil 1 mcg/kg, propofol 2 mg/kg ve 0.6 mg/kg rokuronyum uygulanmasını takiben endotrakeal entübasyon gerçekleştirildi. Remifentanil (0.1-0.5 mcg/kg/dk), propofol (8-12 mg/kg/sa) ve rokuronyum (5-10 µg/kg/dk) iv infüzyon ile TIVA başlandı, ilaç infüzyon hızları BIS: 45-50 olacak şekilde ayarlandı. Olgular rasgele 3 eşit gruba ayrıldı. Grup K (Ketamin): 0.5 mg/kg iv bolus sonrası 10 mcg/kg/dk infüzyon; Grup D (Deksmedetomidin): 1 mcg/kg bolus sonrası 0.5 mcg/kg/sa infüzyon uygulandı. Kontrol grubunda herhangi bir ilaç kullanılmadı. Postoperatif analjezi hasta kontrolü analjezi tekniği ile sağlandı (1 mg bolus morfin, 6 dk kilitlenme süresi).
Demografik veriler 3 grupta da benzerdi. Postoperatif ilk analjezik gereksinim zamanları Grup K> Grup D> Kontrol olarak belirlendi (tümü için p<0.001). Derlenme odasında ve postoperatif 4., 8., ve 24. saatlerdeki ağrı skorları kontrol grubuna göre diğer iki grupta daha düşük bulundu (p<0.001 veya p<0.0001). Postoperatif 8. ve 24. saatteki ağrı skorları Grup K’da Grup D’ye göre düşüktü (tümü için p<0.001). Postoperatif derlenme ünitesinde, 4., 8. ve 24. saatlerdeki morfin tüketim dozu Kontrol > Grup D> Grup K olarak sıralandı (tümü için p<0.001). Ek analjezik ilaç gereksinimi kontrol grubunda anlamlı olarak fazla idi (p<0.001).
TIVA’ya eklenen deksmedetomidin veya ketamin infüzyonlarının kontrol grubuna göre postoperatif 24 sa içinde analjeziye olumlu etkisi olduğu, ancak bu etkinin ketamin grubunda daha belirgin olduğu gösterildi.
|