POSTOPERATİF HASTA KONTROLLÜ MORFİN UYGULANAN HASTALARDA PEROPERATİF UYGULANAN DEKSMEDETOMİDİN, MİDAZOLAM VE ONDANSETRONUN ETKİLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI
H.ÜNLÜGENÇ
1, Y.GÜNEŞ
1, T.GÜLER
1, G.IŞIK
1, Ş.HERSEKLİ
2
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAK. ANESTEZİYOLOJİ AD. 1
KARS DEVLET HASTANESİ 2
Postoperatif analjezik olarak tramadol’ün analjezik etkinliğinin ondansetron ile azaldığı bildirilmesine karşın morfin ile etkileşimi hakkında yeterli veri yoktur. Bu prospektif, randomize, çift kör, kontrollü çalışma postoperatif hasta kontrollü morfin uygulanan hastalarda preoperatif anestezi indüksiyonundan 10 dakika önce başlanan ve postoperatif 24 saat süreyle infüzyon şeklinde uygulanan deksmedetomidin, midazolam ve ondansetronun analjezi ve antiemetik etkilerinin karşılaştırması amacıyla planlandı.
Çalışmamız klinik ilaç araştırmaları yerel etik kurulu ve hastaların yazılı onayı alındıktan sonra elektif laparotomi operasyonu uygulanacak 120 hasta üzerinde yürütüldü. Hastalar rasgele dört gruba ayrıldı. Anestezi indüksiyonundan (tiyopental sodyum, 5mg/kg i.v) 10 dakika önce 100 cc % 0,9 salin içinde birinci gruba 1 µg/kg yükleme dozunu takiben 0,2 µg/kg/saat idame dozunda deksmedetomidin 24 saat süreyle uygulandı. İkinci gruba 0.05 mg/kg yükleme dozunu takiben 0,02 mg/kg/saat idame dozunda deksmedetomidin 24 saat süreyle uygulandı. Üçüncü gruba 4 mg yükleme dozunu takiben 0,5 mg/saat idame dozunda ondansetron 24 saat süreyle uygulandı. Dördüncü gruba 100 cc yükleme dozunu takiben 5 cc/saat idame hızında % 0,9 saline 24 saat süreyle uygulandı. Anestezi idamesi sevofluran ile sağlandı. Postoperatif analjezi amacıyla periton kapatılırken i.v bolus morfin (0,1 mg/kg) sonrasında hastaların 0,02 mg/kg morfin veren bir HKA cihazı kullanmalarına izin verildi. Hasta konforu, sedasyon, ağrı skorları, toplam morfin tüketimi ve yan etkiler HKA’ ye başladıktan sonra postoperatif 1. dakika ve 1, 2, 6, 12 ve 24. saatlerde kaydedildi.
Entübasyon kalitesi, sevofluran tüketimi ve ekstübasyon süreleri açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Deksmedetomidin uygulanan grupta ondansetron (p=0,005) ve kontrol grubuna (p<0,004) kıyasla derlenme sürelerinin uzun olduğu belirlendi. VRS değerleri ve hasta konforunun gruplar arasında fark göstermediği belirlendi. Deksmedetomidin uygulanan grupta ondansetron (p=0,001) ve kontrol grubuna (p=0,001) göre sedasyon skorlarının istatistiksel olarak anlamlı ölçüde yüksek olduğu belirlendi. Ondansetron uygulamasının postoperatif 6., 12. ve 24. saatlerde; deksmedetomidin uygulamasının ise sadece 12. saatte morfin tüketimini istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalttığı saptandı. Postoperatif ilk 24 saatteki bulantı sıklığının Grup IV’de Grup I, II ve III’e göre istatistiksel olarak önemli derecede yüksek olduğu belirlendi.
Elektif laparotomi sonrası hasta kontrollü morfin kullanan hastalarda, anestezi indüksiyonu öncesi, anestezi sırasında ve postoperatif 24 saat süre ile intravenöz olarak deksmedetomidin, midazolam veya ondansetron uygulamasının postoperatif bulantı ve kusma sıklığını salin grubuna göre ilk 2 saatte azalttığı belirlendi. Entübasyon kalitesi, sevofluran tüketimi, ekstübasyon süresi, postoperatif VRS skorları gruplar arasında benzer olmasına karşın 24 saat sonra morfin tüketiminin deksmedetomidin ve ondansetron gruplarında saline ve midazolam gruplarına göre daha az olduğu kanısına varıldı.
|