LOMBER DISK CERRAHISI IÇIN UYGULANAN TOTAL INTRAVENÖZ ANESTEZIYE DEKSMEDETOMIDIN EKLENMESININ DERLENME VE KOGNITIF FONKSIYONLARA ETKISI
H.AKSU
1, H.BİLGİN
1, B.ÖZCAN
1
UÜTF ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
Postoperatif kognitif fonksiyon bozukluklarında anestezik ilaç seçimi de rol oynar(1). Lumbar disk hernisi tanısıyla opere olacak ve operasyonu 60-120 dk içinde bitecek hastalarda propofol-remifentanil ile total intravenöz anestezi (TİVA) ve TİVA’ya deksmedetomidin (TİVA+D) eklenmesinin uyanma, derlenme, ilaç tüketimi ve postoperatif kognitif fonksiyonlara etkisini değerlendirmeyi amaçladık.
Lokal etik kurul onayı ve hastaların yazılı onamı alındıktan sonra ASA I-II, 40 hasta randomize, çift kör, prospektif, kontrollu çalışmaya alındı. Hastalar TİVA (n= 20) ya da TİVA+D (n= 20) grubuna ayrıldı. Anestezi indüksiyonu bolus propofol (1.5-2 mg/kg) ile, idamesi de işlem boyunca propofol ve remifentanil infüzyonu ile sağlandı. TİVA+D grubunda propofol ve remifentanil TİVA grubunda olduğu gibi verildi, ayrıca deksmedetomidin infüzyonu 0.5 µg/kg/dk yapıldı. Propofol ve remifentanil infüzyon hızları bispektral indeks (BİS) oranları ve hemodinamik parametrelere göre ayarlandı. Kas gevşemesi için rokuronyum 0.5 mg. kg-1 iv. verildi ve TOF Watch SX ile monitorize edildi.
İntraoperatif hemodinamik parametreler, uyanma, derlenme ünitesinde kalış, ilaç tüketimi ve postoperatif ağrı tedavisi kaydedildi. Kognitif fonksiyonlar operasyondan önce, postoperatif 2., 24. saat, 1. hafta ve 1. ayda Mini Mental Durum Testi (MMSE) ya da Standardize Mini Mental Test (SMMT-E) ile değerlendirildi(2-4). İstatistiksel değerlendirmede eşleştirilmiş t testi ve Mann- Whitney testi kullanıldı.
Gruplar arasında uyanma ve derlenme özellikleri, Alderet skorları, derlenme ünitesinde kalış süreleri, MMSE/SMMT-E skorları, ilaç tüketimi arasında anlamlı farklılık saptanmadı. TİVA+D verilen hastalarda intraoperatif remifentanil kullanımının daha az olduğu ve hemodinamik parametrelerin intraoperatif dönemde daha iyi korunduğu bulundu. Ayrıca bu grupta postoperatif ağrı şikayeti olan hasta daha azdı.
Lomber disk cerrahisi geçiren hastalar TİVA ya da TİVA+D anestezisinden sonra uyanma, derlenme, kognitif fonksiyonların geri dönüşü, korunması açısından önemli farklılık göstermemiştir. Sonuçlarımız propofol-remifentanil infüzyonuna deksmedetomidin eklenmesinin kognitif fonksiyonların geri dönüşüne spesifik bir etkisinin olmadığını düşündürmektedir. Ancak bu uygulama intraoperatif daha iyi bir hemodinamik stabilite ve postoperatif erken dönemde daha iyi analjezi oluşturmuştur.
Kaynaklar:
1. Br J Anaesth 1992;69:255
2. J Psych Res 1975;12:189
3. Int Psychogeriatrics 1997;9:87
4. Int J Geriatr Psychiatry 1995;10:367
|