DOKU PERFÜZYONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİNDE LAKTAT, MİKS VENÖZ OKSİJEN SATURASYONU KADAR DEĞERLİ BİR GÖSTERGE Mİ?
E.AYDIN
1, Ü.GÜLLÜ
1, F.TORAMAN
2, S.USTALARÖZGEN
2, Ş.ŞENAY
3, H.KARABULUT
3, C.ALHAN
3
ACIBADEM HASTANESİ KALP DAMAR CERRAHİSİ KLİNİĞİ 1
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİYOLOJİ ABD 2
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ KALP DAMAR CERRAHİSİ ABD 3
Basınç- volüm ilişkisinin azaldığı kalp cerrahisi hastalarının postoperatif takipleri sırasında, doku perfüzyonunun yeterliliğinin değerlendirilmesi amacı ile rutin olarak kullanılan arter basıncı ve santral venöz basınç gibi parametrelerinin yeterli olmadığı bilinmektedir(1). Bu hastalarda doku perfüzyonunun yeterliliğinin değerlendirilmesinde basınç parametrelerine ilaveten miks venöz oksijen saturasyonu (SVO2) takibinin de yapılması önerilmektedir. Ancak miksvenöz oksijen saturasyonu takibinin yapılabilmesi, pulmoner arter kateterinin takılmasını gerektirmesi, hem prosedüre bağlı komplikasyonlar hemde maliyet açısından tercih edilmemesi rutin kullanımını engellemektedir. Kan laktat düzeyi takibinin doku perfüzyonu hakkında bilgi vermesi ve daha kolay ölçülebilmesi, miks venöz oksijen saturasyonu takibine bir alternatif oluşturmaktadır. Biz bu çalışmamızda miks venöz oksijen saturasyonu ile laktat arasındaki korelasyonu araştırmayı amaçladık.
Prospektif olarak planlanan bu çalışmada, hastanemizde koroner baypas ameliyatı olan ve etik kurul onayı alınan 95 hasta çalışmaya alındı. Hastalardan yoğun bakım ünitesine alındıklarında (T1), ekstübasyon öncesi (T2), ekstübasyon sonrası 30. dakika (T3), ekstübasyon sonrası 60. dakika (T4), ekstübasyon sonrası 120. dakika (T5), ekstübasyon sonrası 240. dakika (T6) ve servis öncesi (T7) olmak üzere 7 farklı dönemde arteriyal ve miks venöz kan örnekleri alınarak kan gazı analizi ve hemodinamik ölçümler yapıldı. Kan laktat düzeyi ve miks venöz oksijen saturasyonu ile korelasyonu olan parametreler araştırıldı. Daha sonra hastalar inotrop kullanıp kullanmadıklarına göre iki gruba ayrılarak (grup1=inotrop kullanmayan 74 hasta, grup2= inotrop kullanan 21 hasta) aynı korelasyonlara bakıldı.
Tablo 1: 95 hastanın 665 ölçümündeki korelasyonlar
|
Parametreler |
p |
korelasyon |
|
Arteriyel laktat ile SVO2 |
0,001 |
-0,15 |
|
Arteriyel laktat ile miks venöz laktat |
0,001 |
0,94 |
|
Arteriyel laktat ile miks venöz PO2 |
0,003 |
-0,11 |
Tablo 2: inotrop kullanmayan 74 hastada 518 ölçümdeki korelasyonlar
|
Parametreler |
p |
korelasyon |
|
Arteriyel laktat ile SVO2 |
0,001 |
-0,18 |
|
Arteriyel laktat ile miks venöz laktat |
0,001 |
0,93 |
|
Arteriyel laktat ile miks venöz PO2 |
0,002 |
-0,14 |
|
Arteriyel laktat ile kardiyak indeks |
0,027 |
0,1 |
|
|
|
|
İnotrop kullanan hastalarda arteriyel laktat ile miks venöz oksijen saturasyonu arasında bir korelasyon bulunmaz iken arteriyel laktat ile miks venöz laktat laktat arasında korelasyon vardı (p=0,001, r= 0,96).
Kan laktat düzeyi takibinin klinisyene doku perfüzyonunun yeterliliği konusunda değerli bilgi verdiğini, ancak pozitif inotropik ajan kullanan hastalarda bu bilginin değerlendirilmesinde daha dikkatli olunması gerektiği kanısındayız.
Referanslar:
- Reuter DA, Felbinger TW, Kilger E, Schmidt C, Laman P, Goetz AF. Optimizing fluid therapy in mechanically ventilated patients after cardiac surgery by on-line monitoring of left ventricular stroke volume variations. Comparison with aortic systolic pressure variations. Br J Anaesth. 2002 Jan;88(1):124-6.
|