YÜKSEK SAĞLIK ŞURASINDA 2000-2009 YILLARI ARASINDA DEĞERLENDİRİLEN ANESTEZİ İLE İLİŞKİLİ UYGULAMA HATALARI
G.ALKAN
1, Z.ÖZKÖSE
1
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 1
Araştırmamızda, 2000 - 2009 yılları arasında hekim hatası iddiasıyla Yüksek Sağlık Şurası’nda görüşülen olgulardan doğrudan anestezi uygulamasına bağlı hasar ve/veya ölümle sonuçlanmış olanları retrospektif olarak inceleyerek, anestezi uygulama hatalarının profilini ortaya çıkarmak ve hekim hatası iddialarında ülkemizdeki yasal prosedürü tanıtmak amaçlanmıştır.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitim Genel Müdürlüğü’nden alınan izin sonrasında, 01 Ocak 2000 - 01 Ocak 2009 tarihleri arasında ceza mahkemeleri tarafından bilirkişilik için Yüksek Sağlık Şurası’na gönderilen 1818 dosya retrospektif olarak incelenmiştir. Sorumluluğun doğrudan anestezi uygulaması ile ilişkili olduğu ifade edilen 112 (% 6,1) dosya tespit edilmiş ve bu dosyalar önceden belirlenen başlıklar çerçevesinde incelenmiştir.
Yüksek Sağlık Şurası’nda karara bağlanan dosyaların yaklaşık yarısında anestezi uygulaması hatalı olarak değerlendirilmiştir. Olguların 83’ünde, anesteziye bağlı hatalardan cerrahlar sorumlu tutulmuş ve % 49,3’ünün uygulaması kusurlu bulunmuştur. Anestezi uzmanının sorumluluğunda anestezi uygulanan 68 olgunun % 52,9’unda anestezi uzmanı hatalı bulunmuştur. Anestezi teknisyeni hiçbir dosyada yalnız başına hatalı anestezi uygulamasından sorumlu tutulmamış, fakat anestezi teknisyeni ile ilişkili olguların % 40’ında anestezi uygulamasının hatalı olduğu görülmüştür. Anestezi uzmanı veya teknisyeni olmadan anestezik ilaç kullanımı nedeniyle yargıya yansıyan 12 dosyanın tümünde anestezi uygulaması hatalı olarak değerlendirilmiştir.
Anestezi ile ilişkili en sık hata nedeninin; takipte yetersizlik, dikkat ve özen eksikliği (% 36,6) olduğu tespit edilmiştir. İkinci sırada havayolu güvenliği ile ilgili problemler (% 25,9), üçüncü sırada (% 20,9) preoperatif tetkik ve muayene eksikliği gelmektedir.
Anestezinin hatalı uygulanma iddiası ile en sık dava açılma nedenleri ölüm (% 83,9) ve hipoksik beyin hasarıdır (% 6,3). Ölümle sonuçlanan anestezi uygulamalarının yaklaşık yarısında ölümün, perioperatif ve postoperatif ilk 24 saatte meydana geldiği belirlenmiştir.
Sonuç olarak; anestezi ile ilişkili istenmeyen sonuçların sıklıkla anestezi uzmanı olmayan yerlerde, diğer klinik branşlardan hekimlerin veya onların sorumluluğunda teknisyenlerin anestezi uygulaması sırasında ortaya çıktığı görülmektedir. Ülkemizde bu konudaki mevcut yasal durum düzenlenerek anestezi uzmanı olmadan anestezi uygulanması önlenmeli ve böylelikle anestezinin hastalar için daha güvenli hale gelmesi sağlanmalıdır.
|