ÇOCUKLARDA SEVOFLURANE VE DESFLURANE’IN PERİFERİK LENFOSİTLER ÜZERİNE GENOTOKSİK ETKİLERİNİN “COMET ASSAY”YÖNTEMİYLE ARAŞTIRILMASI
Y.IŞIKÇI
1, Ç.TÜTÜNCÜ
1, P.KENDİGELEN
1, S.ÇAKMAKKAYA
1, F.ALTINDAŞ
1, G.KAYA
1
İ.Ü.CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON A.D. 1
Anestezik gazların kromozomal değişikliklere neden olduğunu gösteren pek çok klinik ve sitogenetik çalışma yapılmıştır ancak, çocuk hasta gurubunda yapılanlar sınırlıdır. Biz çalışmamızda, sık kullanılan inhalasyon anesteziklerinden olan Sevofluran ve Desfluran’ın çocuklarda olası genotoksik etkilerini araştırmayı hedefledik.
Araştırmada, DNA tek ya da çift sarmalındaki kırıkların tespitinde kullanılan Comet Assay yöntemi ile periferik kan lenfositlerini inceledik. Bu deneyde agaroz jelin içerisine gömülen hücreler deterjan ve yüksek tuz solüsyonlarında parçalanarak hasarlı DNA molekülü elektroforez ortamında yürütülür. Kırık içeren DNA molekülleri anoda doğru hareket eder. Mikroskopta, fluoresan boyalarla boyanmış kuyruklu yıldıza benzer hücrelerin kuyruk kısmındaki yoğunluk DNA hasarını gösterir. DNA hasarını sayısallaştırma; objektif ve hassas bir karşılaştırma yapmak için Diem formülüne göre her kan örneği için % kuyruk faktörü değerleri kullanılabilir.
Çalışma, premedikasyon uygulanmayan anestezi süresi en az 120 dk olan pediatrik cerrahi girişim uygulanacak 1-10 yaş arası 26 çocuk üzerinde yapıldı. Anestezi öncesi alınan heparinli enjektöre alınan 3 mL venöz kan örnekleri kontrol olarak kabul edildi. Standard indüksiyon sonrası olgular rastgele iki guruba ayrılarak oksijen/hava (3/3 L/dk) içinde Desfluran uygulanan grup (grup D) ve Sevofluran uygulanan grup (grup S) olarak incelendi. Anestezi başlangıcından 60 dakika, 120 dakika, 1 gün,ve 5 gün sonra alınan kan örneklerinden periferik lenfositler izole edilerek Comet Assay yöntemiyle incelendi. Lenfositler fluoresan mikroskopta değerlendirildi ve görsel sınıflandırılma yapılarak, % kuyruk faktörleri hesaplandı.
Desflurane ve sevoflurane grubu kendi içlerinde karşılaştırıldığında, sınıf 0 a ait lenfositlerin çoğunlukta olduğu az da olsa comet formasyonu görüldüğü fakat, % kuyruk faktörü değerleri kontrol grubu değerleriyle karşılaştırıldığında ilerleyen zaman dilimlerinde belirgin fark olmadığı, hatta aynı kaldığı tespit edildi.
Gruplararası karşılaştırmalarda kontrol değerleri ve diğer zamanlarda alınan kan örneklerinde % kuyruk faktörleri değerleri arasında istatistiksel olarak belirgin bir fark saptanmadı.
Grafik 1 : D ve S gurubunda T1,2,3,4,5 zamanlarında % kuyruk faktörü değerleri ortalamalarının dağılımı
Sonuç olarak, standard bir anestezi süresi boyunca Sevofluran veya Desfluran anestezisi uygulanan çocuk hasta gruplarının lenfositlerinde çekirdek yapının etkilenmeyerek hasarlanmadığı gösterildi.
|