ELEKTİF PROSTATEKTOMİ GEÇİREN HASTALARDA PREOPERATİF ORAL MELATONİNİN POSTOPERATİF ANALJEZİ, UYKU KALİTESİ VE SEDASYON ÜZERİNE ETKİSİ
S.TUNCER
1, N.YALÇIN
1, A.EROL
1, Ş.OTELCİOĞLU
1, H.BORAZAN
2
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON A.D 1
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON A.D. 2
Oral melaton uyku kalitesini artırmak ve sirkidyan ritmi düzenlemek amacıyla kullanılan ayrıca antiinflamatuar ve antikonvülzan etkileri olan, pineal bezde sentezlenen ve salgılanan seratonin derivesi bir nörohormondur.
Bu çalışmada oral melatonin premedikasyonunun postoperatif analjezi, analjezik tüketimi, uyku kalitesi ve postoperatif sedasyon üzerine olan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.
ASA I-II, 50-65 yaş elektif prostat cerrahisi geçirecek 52 erkek hasta çalışmaya alındı. Hastalar randomize olarak 2 gruba ayrıldı. Operasyonda bir önceki gece (2300) ve sabah operasyondan bir saat önce Melatonin grubuna 6 mg oral melatonin tablet, kontrol grubuna plasebo tablet verildi. Anestezi indüksiyonu 1 mg/kg lidokain, 2 mg/kg propofol, 1.5 µg/kg fentanil ve 0.5 mg/kg atraküryum , idame isofluran ve N2O ile yapıldı. Cilt kapandıktan sonra tüm anestezik ajanlar sonlandırılarak hastalar ekstübe edildi. Hastalar tam olarak uyandıktan sonra iv Tramadol-PCA takılarak postoperatif 24 saat süresince aralıklı olarak analjezik tüketimi, VAS, subjektif analjezik etkinlik, uyku kalitesi ve sedasyon skoru kaydedildi.
Demografik verilerde, cerrahi ve anestezi sürelerinde gruplar arasında fark yoktu (p>0.05). Ekstübasyon zamanı ve anestezide tam uyanma zamanı melatonin grubunda uzundu ve intraoperatif fentanil tüketimi daha azdı (p<0.05). VAS skorları ve Tramadol tüketimi 1,2,4,6,12,18 ve 24. saatlerde melatonin grubunda düşüktü (p<0.05). Melatonin grubunda uyku kalitesi ve subjektif analjezik etkinlik kontrol grubundan daha iyi bulundu (p<0.05). Sedasyon skorları karşılaştırıldığında postoperatif 1 ve 2. saatlerde melatonin grubunda daha yüksek bulundu (p<0.05). Diğer zamanlarda gruplar arası fark görülmedi (p>0.05).
Ağrı, cerrahi, anestezi ve stres gibi birçok faktörün melatonin düzeyini etkilediği ve cerrahiden sonra melatonin düzeylerinin azaldığı gösterilmiştir. Melatoninin analjezik mekanizması tam olarak anlaşılamamışsa da, melatoninin ß-endorfin düzeyini etkilediği ve opioiderjik mekanizma ile ağrıyı azalttığı düşünülmektedir. Ayrıca uyku kalitesinin de ağrıyı etkilediği, uyku kalitesinin azalmasının analjezik ihtiyacı artırdığı bilinmektedir. Çalışmamızda preoperatif oral melatoninin analjezik ihtiyacı azalttığı, VAS skorlarını düşürdüğü, uyku kalitesini artırdığı gösterilmiştir.
|