RATLARDA İNKOMPLET SEREBRAL İSKEMİ - REPERFÜZYON SONRASI PROPOFOL VE DEKSMEDETOMİDİN’İN APOPİTOZ REGÜLE EDEN PROTEİNLERİN SENTEZİNE ETKİSİ
L.TİTİZ
1, Z.KAYHAN
1, H.TUFAN
1, A.ÇOLAK
1
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 1
İskemi-reperfüzyon hasarı anestezi ve yoğun bakım ünitelerinde ciddi sorunlara yol açar. İskemi-reperfüzyon hasarının azaltılması için yoğun deneysel ve klinik araştırmalar yapılmaktadır. Biz bu çalışmada serebral iskemi-reperfüzyon hasarında faydası olabileceğini düşündüğümüz propofol ve deksmedetomidinin etkilerini, rat beyin dokularında apoptag analiz, apopitotik proteinler olan bax, p53 ve antiapopitotik protein olan bcl-2’ye bakarak değerlendirmeyi amaçladık.
Hayvan Deneyleri Etik Kurul onayı alındıktan sonra 36 adet sıçan çalışmaya alındı. Kloralhidratla anestetize edilen ratlarda kan basıncı, kalp hızı, O2 saturasyonu ve vücut sıcaklıkları monitörize edildi. Ratlar, kontrol grubu (Grup K, n=12), deksmedetomidin grubu (Grup D, n=12) ve propofol grubu (Grup P, n=12) olmak üzere 3 gruba ayrıldı. İskemiden 30 dk. önce Grup D’ye 100 µg/kg deksmedetomidin i.p. , Grup P’ye 75 mg/kg propofol i.p. olarak verildi. Fokal iskemi-reperfüzyon için karotid arter diseke edildi ve 30 dk. süre ile kliplendi. Bu dönemde kan akımı lazer doppler flowmetre ile izlendi ve takiben total periferik doku direnci hesaplandı. 30 dk. süren iskemi sonrası klip açıldı. 4 saatlik reperfüzyon döneminden sonra beyin dokuları immünohistokimyasal ve Apoptag analize gönderildi ve ratlar sakrifiye edildi.
Kontrol, deksmedetomidin ve propofol grubu karşılaştırıldığında ortalama arteriyel kan basıncının deksmedetomidin grubunda daha düşük seyrettiği görüldü. Ancak her üç grupta kendi seyirleri içinde bu yönden önemli değişiklik görülmedi. O2 satürasyonu, kalp hızı ve vücut sıcaklıkları bakımından gruplar arasında önemli fark görülmedi. Total periferik doku direnci deksmedetomidin grubunda daha düşük bulundu. İskemik hemisferde, apopitotik protein olan bax ve apoptag analizde apopitozis deksmedetomidin grubunda en az bulundu. Apopitotik protein olan p53 ise propofol grubunda daha düşük bulundu. Antiapopitotik protein olan bcl–2, deksmedetomidin grubunda en fazla bulundu.
Sonuç olarak; serebral iskemi-reperfüzyon hasarı üzerine apoptotik ve antiapoptotik proteinlere bakarak etkilerini karşılaştırdığımız iki sedatif ajandan her ikisininde yararlı olduğu ancak deksmedetomidinin olumlu etkilerinin propofolden daha fazla olduğu görüldü.
|