METOTREKSAT İNTOKSİKASYONU VE LÖKOVORİN TEDAVİSİ
CB.DEMİREL
1, A.MAHLİ
1, B.KÖSEM
1
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANES VE REAN AD. 1
GiRİŞ: İntihar amacıyle metotreksat alan bir hastanın lökoverin ile yapılan tedavisini sunacağız.
OLGU: Ondokuz yaşındaki bayan hasta oral yoldan intihar için metotreksat (2,5 mg x 88 tb), hydroxyzine (HCl 2 mg x 30 tb), asemetasin (60 mg x 10 tb), hyosin-N-butilbromür (10 mg x 10 tb), tiyokolşikosid (4 mg x 8 tb), olmesartan medoksomil (10 mg x 7 tb) almış. Kendisini kötü hisseden hasta ilaç aldıktan 3.5 saat sonra, bilinci açık, koopere ve oryante olarak acil servise getirilmiş. Nazogastrik sondadan 6 L mayi ile mide lavajı yapılan hastaya aktif kömür verilmiş. Toksik düzeyde metotreksat alımı nedeniyle 100 mg/m2 lökovorin kalsiyum iv 15-30’da verilmek üzere, 6 saat arayla tekrarlanacak şekilde başlanmış ve hasta hidrate edilmiş. Takip ve tedavi için yoğun bakım ünitemize alınan hastanın plazma metotreksat düzeyi 3,04 µmol/L olarak ölçüldü. Hastaya Yoğun Bakım Ünitesinde 1. gün 160mgx4, 2.gün 80mgx4, 3-4.günlerde 16mgx4 ve 5. gün 16mgx2 lökovorin kalsiyum uygulandı. Plazma metotreksat değerinin 5. gün sıfır gelmesi üzerine lökovorin tedavisine son verilen hasta psikiyatri, gastroenteroloji ve hematoloji konsültasyonlarının ardından sağlıklı olarak taburcu edildi.
TARTIŞMA VE SONUÇ: Metotreksat’ın antifolat etkisini geriye çevirmek için lökovorin kalsiyum kullanılmaktadır. Lökovorin’in tablet (15mg) ve ampul (5-7,5-10mg/mL) formları vardır. Metotreksat zehirlenmesinde izleyen ilk bir saat içinde lökovorin verilmelidir. Metotreksat dozu yüksek ancak alınan miktar bilinmiyorsa İV olarak yetişkinde 75 mg verilir ve her 6 saatte bir 12 mg doz yinelenir. Tedavinin izlenmesinde plazma metotreksat düzeyi yol gösterici olur. Allerjik reaksiyonlar ve infüzyon hızı arttığında oluşabilecek olan hiperkalsemi gibi yan etkileri açısından dikkatli olunmalıdır. Metotreksat zehirlenmesinde ağız yoluyla lökovorin önerilmez.
Metotreksat intihar amaçlı olarak nadiren alınan bir ilaç olduğu için karşılaşılması durumunda lökovorin’in hatırlanmasının gerekliliğini anımsatmak için bu olgunun sunulmasının uygun olacağını düşünmekteyiz.
|