DENEYSEL DİYABET OLUŞTURULAN SIÇANLARDA KARACİĞER İSKEMİ/REPERFÜZYON HASARINDA DEKSMEDETOMİDİNİN ERİTROSİT DEFORMABİLİTESİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI.
L.ÖZTÜRK
1, E.KESİMCİ
1, B.IŞIK
2, M.ARSLAN
2, FM.ÇOMU
3
ANKARA ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ 1
GAZİ ÜNİVERSİTESİ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ AĞIZ DİŞ ÇENE CERRAHİSİ AD 2
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZYOLOJİ AD 3
Diyabet, kronik metabolik bir bozukluk olduğu gibi aynı zamanda da artmış bir oksidatif stres durumudur. İskemi reperfüzyon(İR) hasarı, hipoksiye maruz kalan organın tekrar oksijenlenmesi ardından ortaya çıkan hücresel zedelenmedir. Eritrosit deformabilitesi ve plazma viskozitesi organ ve doku perfüzyonlarını etkileyen önemli faktörlerdir. Karaciğer İR modellerinde, Serbest Oksijen Radikalleri doğrudan hücrede hasara yol açtığı bilinmektedir. Dokuyu bu hasarlardan koruma amaçlı pek çok deneysel çalışmada tedavi uygulanmıştır. Diyabet oluşturulan sıçanlarda deksmedetomidinin İR hasarında eritrosit deformabilitesi üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık.
Streptozosin (65 mg/kg) ile diyabet oluşturulan sıçanlarda diyabetin etkilerinin belirginleşmesi için bir ay süreyle beklendi. 28 adet Wistar Albino Rat randomize olarak 4 gruba ayrıldı. Grup K: Abdominal median laparotomi uygulandıktan hemen sonra herhangi bir işlem uygulanmaksızın karaciğer çıkarıldı. Grup DK: Abdominal median laparotomi uygulandıktan hemen sonra herhangi bir işlem uygulanmaksızın karaciğer çıkarıldı. Grup DİR: Abdominal median laparotomi ile İR uygulandıktan sonra karaciğer çıkarıldı. Grup DİRD: Sıçanlara 100µg/kg ip verilmesinden 30 dakika sonra abdominal median laparotomi ile İR uygulandıktan sonra karaciğer çıkarıldı.
Tüm sıçanlardan intraabdominal kan alınarak ötenazi uygulandı. Heparinize tam kan örneklerinden eritrosit paketleri hazırlandı. Bunlardan PBS tamponu içerisinde htc %5 olan eritrosit süspansiyonları oluşturularak deformabilite ölçümleri gerçekleştirildi.
Diyabet oluşturulması kontrol grubuna göre deformabilite indeksini belirgin olarak artırdı. İR uygulanması, sıçan eritrosit deformabilite özelliklerinin bir göstergesi olan rölatif dirençte artış gösterdiği tespit edildi. Grup K ve Grup DİRD deformabilite indeksi benzer bulundu. Grup DİR; Grup K, Grup DK ve Grup DİRD ile karşılaştırıldığında ise eritrosit deformabilite indeksi her üç gruba göre belirgin olarak yüksek bulundu.
Diyabet oluşturulması ve İR uygulanmasının sıçanlarda eritrositlerin deformabilite özelliklerini bozduğu görülmüştür. İR uygulanan sıçanlarda eritrositlerin deformabilite özelliklerinin bozulmuş olması, dolaşımda, özellikle mikrosirkülasyon düzeyinde çeşitli problemlerin görülmesine neden olabilir. Bu nedenle İR hasarının takibinde bir parametre olarak eritrosit deformabilitesinin ölçülmesinin yararlı olacağı düşüncesindeyiz. Deksmedetomin uygulamasının ise bu olumsuz etkiyi geri döndürebileceği sonucuna vardık Ancak bu bulguların daha detaylı ve geniş serilerde yapılacak klinik ve deneysel çalışmalarla desteklenmesi gerekmektedir.
|