APACHE IV SKORLAMA SISTEMI ERKEN TRAKEOSTOMI IÇIN BELIRLEYICI BIR FAKTÖR MÜDÜR?
T.AYAZOĞLU
1, MA.CANDAN
2, C.BOLAT
2, İ.ÖZKAYNAK
2
KARTAL KOŞUYOLU YÜKSEK İHTISAS HASTANESI 1
KARTAL YÜKSEK İHTİSAS EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 2
Giriş :Tüm dünyada yüzyıllardır uygulanan trakeostomi; yoğun bakım dalındaki ilerlemeler, değişen endikasyonlar, özellikle de yatak başı perkütan tekniklerin gelişmesiyle günümüzde daha da sık kullanılmaktadır. Trakeostominin zamanı konusunda henüz net bir yanıt bulunamamış olup(1) çoğu zaman ilgili hekimin takdirine bağlıdır. Bazı spesifik hasta gruplarında erken trakeostomiden yarar görecek hastaları belirlemek için bir klinik öngörü aracı geliştirilmesi son derece yararlı olabilir.
Amaç: Bu çalışmada yoğun bakım ünitesine yatırılarak takip edilen hastalarda APACHE IV skorlama sisteminin erken trakeostomi için belirleyici bir faktör olup olmadığını araştırmayı amaçladık .
Gereç yöntem: Etik kurul izni alınarak, 2011 yılı mart –haziran ayı içerisinde koroner by pass greftleme (KABG) operasyonu geçiren hastalar dışında kardiyak sorunları nedeniyle Yoğun Bakım Ünitesine (YBÜ) entübasyon ve mekanik ventilasyon gerekliliği nedeniyle yatırılarak 24 saatten fazla takip edilen ardışık 118 hasta prospektif olarak çalışmaya dahil edildi.
Hastaların yaş, cinsiyet, Glasgow Koma Scalası (GKS) ve APACHE IV skorları kaydedildi.
APACHE IV skorlama puanları online APACHE IV skoru hesap makinesi kullanılarak hesaplandı. Hastaların sonuçları başarıyla ekstübe olan veya trakeostomi uygulanan hastalar olmak üzere kategorize edildi.
Bulgular: Hastaların GKS trakeostomi açılan hastalarda 5 ± 4, trakeostomi açılmayanlarda 11±4 olarak bulundu (*p<0,05). APACHE IV skoru trakeostomi açılanlarda 108,771 ±18,1 trakeostomi açılmayanlarda 91,253± 30,1 bulundu (*p<0,05). Tahmini yoğun bakım kalış süresi ile entübe takip süresi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu. (r=0,221; *p=0,016<0,05). APACHE IV tahmini yoğun bakım kalış süresi arttıkça entübe takip süresinin arttığı görüldü.
Tablo 1. Apache IV Skoru ve Trakeostomi İlişkisine ait Bulgular
|
|
Trakeostomi Hayır |
Trakeostomi Evet |
t |
p |
|
Ort |
Ss |
Ort |
Ss |
|
Apache IV skoru |
91,253 |
30,173 |
108,771 |
18,160 |
-1,558 |
0,048* |
|
APS skoru (Apache IV) |
90,024 |
28,547 |
95,571 |
17,099 |
-0,598 |
0,051 |
|
Tahmini ölüm oranı (Apache IV) |
0,459 |
0,267 |
0,516 |
0,188 |
-1,304 |
0,195 |
|
Tahmini yoğun bakım kalış süresi (Apache IV) |
4,533 |
1,716 |
9,142 |
1,303 |
-2,103 |
0,019* |
*p<0,05
Sonuç: Yoğun bakım ünitesinde GKS düşük ve APACHE IV skoru yüksek olan hastalarda tahmini yoğun bakım kalış süresinin daha yüksek olduğu bulundu.APACHE IV skorlama sisteminin erken trakeostomi için belirleyici bir faktör olduğu kanısına vardık.
Kaynak:Dulguerov P, Gysin C, Perneger TV, Chevrolet JC. Percutaneous or surgical tracheostomy: A meta- analysis. Crit Care Med 1999;27:1617-25.
|