LOKAL ANESTEZİKLERİN BİLİNMEYEN YÖNÜ: MİYOTOKSİSİTE
İ.ÇOMAK
1, Ö.YANARATEŞ
2, E.KURT
2, Y.AYAZ
3
DİYARBAKIR ASKER HASTANESİ 1
GÜLHANE ASKERİ TIP AKADEMİSİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON A.D. 2
SARIKAMIŞ ASKER HASTANESI 3
Lokal anestezik uygulamayı takiben çizgili kasta oluşturdukları histolojik değişiklikler gösterilmesine rağmen, bir çok anestezist ve ağrı terapisti hasarın geri dönüşümlü olabilmesi ve klinik olarak etkilerin belirsiz kalması nedeniyle lokal anestezik miyotoksisitesini gerçek bir klinik problem olarak dikkate almamaktadır. Bu çalışmanın amacı; lokal anestezik miyotoksisitesi hakkındaki genel açıklamayı sunmak, patomekanizmayı özetlemek, lokal anestezikler arasında miyotoksisite potansiyelini karşılaştırmak ve ilgili biyokimyasal parametreleri karşılaştırarak klinik etkisini tartışmaktır.
Sağlık sorunu bulunmayan ratlar 4 gruba bölünerek bupivakain, levobupivakain, lidokain ve %0.9’luk serum fizyolojik 0,5 ml hacimlerde kas üzerine subkutan olarak enjekte edildi. 48 saat sonra ratlardan rutin biyokimya için kan alınarak patolojik inceleme için üzerine enjeksiyon yapılan kas açık biyopsi yöntemiyle alındı. Patolojik örnekler daha önce benzer çalışmada belirlenen skorlama sistemine (modifiye Benoit skorlaması) göre bir patolog tarafından 0’dan 3’e kadar ordinal skala ile skorlandı.
Tüm gruplarda miyosit hasarı görülen kas örneklerinde nekroz ve inflamasyon fasya altında başlıyor ve derinleşiyordu. Histopatolojik skorlar açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu. Gruplar arsında yapılan değerlendirmede histopatolojik skorlar istatistiksel anlamlı olarak lidokain grubunda en fazlaydı. Bupivakain grubu ile levobupivakain grubu karşılaştırıldığında histopatolojik skorlar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Kontrol grubanda ise hiçbir rat etkilenmemişti. İlaç grupları arasında CK-Total, LDH ve iyonize kalsiyum açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi.
Biz çalışmamızda miyotoksik etkilerin lokal anestezik ajana göre kasa spesifik plazma enzim aktivitelerinde artışlarla beraber olduğunu, ayrıca miyotoksik etkilerin erken dönemlerinde plazma iyonize kalsiyum seviyelerinin azaldığını saptadık. Lokal anestezik ajanların uygulanması sonrası iskelet kası hasarıyla ilgili yaygın ve güçlü kanıtlar olduğu halde, çoğu vakada hızlı ve tam iyileşmesi nedeni ile toksik etkiler klinik olarak belli olmamaktadır. Özellikle kalsifik miyonekroz oluşmasıyla persistan lezyonların gelişebileceği değerlendirildiğinde, prospektif klinik çalışmalar lokal anestezik miyotoksisitesinin klinik etkisini değerlendirmek için ve bunun klinik olarak önemli bir fenomen olup olmadığı sorusuna yanıt vermek için gereklidir.
|