OBSTRÜKTİF UYKU APNESİ TARAMA TESTİ OLAN STOP-BANG, ZOR ENTÜBASYON AÇISINDAN BELİRLEYİCİ MİDİR?
HV.ACAR
1, H.YARKANUYSAL
1, A.KAYA
1, A.CEYHAN
1, B.DİKMEN
1
ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 2. ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ - ANKARA 1
Anestezistler için zor entübasyon ve obstrüktif uyku apnesi (OUA), perioperatif morbidite ve mortaliteye yolaçan iki önemli sorundur ve OUA hastalarında zor entübasyon riskinin arttığı bilinmektedir. Bu çalışmada amacımız, OUA tarama testi olarak kullanılan STOP-BANG formunun, zor entübasyon olasılığının önceden belirlenmesinde kullanılıp kullanılamayacağını saptamaktır.
Çalışma 200 erişkin hasta üzerinde gerçekleştirildi. Tüm hastalarda STOP-BANG formu dolduruldu; Mallampati, tonsil boyutu ve Cormack-Lehane değerlendirmesi yapıldı, boyun çevresi ölçüldü ve vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplandı.
Çalışmada 83 hastada STOP-BANG testi (+) (OUA için yüksek riskli) saptanmış ve bu hastalarda ileri yaş, daha fazla vücut ağırlığı, erkek cinsiyet ve ek hastalık varlığı özellikleri gözlenmiştir. 14 hastada zor entübasyonla karşılaşılmış, zor entübasyon hastalarında Mallampati skor yüksekliği ve erkek cinsiyet özelliklerinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda zor entübasyon oranı, OUA riski yüksek hastalarda %13.3, OUA riski düşük hastalarda ise %2.6 olarak belirlenmiştir.
Genel popülasyondaki insidansı çok yüksek olmasa da zor entübasyon, anesteziye bağlı ölümlerin %35’inden sorumlu tutulmaktadır. Bu nedenle zor entübasyon hastalarının önceden belirlenebilmesi büyük önem taşımaktadır. OUA’da altın standart polisomnografidir ama her hastanede bulunmadığı için rutinde uygulanması zordur. Biz OUA tarama testleri arasında bulunan STOP-BANG’i kullandık. Çünkü STOP-BANG hem kullanımı kolay, hem de en yüksek metodolojik geçerliliğe sahip bir tarama testidir. Çalışmamızda saptadığımız, STOP-BANG (+) hastalarda, ek hastalık varlığı, ileri yaş, VKİ yüksekliği ve erkek cinsiyet özelliklerinin anlamlı olarak yüksek olduğu bulgusunu diğer çalışmalar da desteklemektedir.
OUA hastalarında zor entübasyon riskinin arttığı uzun süredir bilinmektedir ve oranın %15-20 arasında olduğu bildirilmektedir. Çalışmamızda, STOP-BANG pozitifliği ile zor entübasyon arasında bir ilişki saptayamadık ama zor entübasyon oranlarımızın diğer çalışmalara benzer olduğunu gördük .
Sonuç olarak, OUA tarama testi olan STOP-BANG’in zor entübasyon riski için belirleyici değildir. Zor entübasyon açısından anlamlı değişkenler sadece erkek cinsiyet ve Mallampati skorudur.
|