SIÇANLARDA İZOFLURANIN APOPTOTİK ETKİSİNE DANTROLEN VE KETAMİNİN ROLÜ
B.GÜNAYDIN
1, Ç.ELMAS
1, S.BARUN
1, S.KARTAL
2
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 1
SAĞLIK BAKANLIĞI ERCİŞ DEVLET HASTANESİ 2
Gama amnino bütirik asit A reseptör (GABA-A) aktivasyonu (örneğin; izofluran) ya da N-Metil D-Aspartat (NMDA) reseptör inhibisyonu (örneğin; ketamin) genel anesteziklerin etki mekanizmalarından bazılarıdır. GABA-A reseptörlerinde anormal aktivasyon veya NMDA reseptörlerinde anormal inhibisyonun apoptozisi indüklediği bildirilmiştir. Bir ryanodin reseptör inhibitörü olan dantrolenin ise apoptozis modellerinde nöroprotektif etkisi gösterilmiştir. Sıçanlarda izofluranla indüklenen apoptotik nörodejenerasyon üzerine ketamin ve/veya dantrolenin etkilerinin araştırılması amaçlandı.
Otuz adet Wistar tipi erkek sıçan rastgele 5 gruba (n=6) ayrıldı. Kontrol grubunda kapalı kafeste 2 saat sadece % 100 O2, diğer dört grupta ise 2 saat % 100 O2 içinde % 1,4 izofluran uygulandı. Grup İzo+Dant’ta dantrolen ip 10 mg/kg, grup İzo+Ket ketamin sc 40 mg/kg, grup İzo+Ket+Dant dantrolen 10 mg/kg ve ketamin 40 mg/kg verildikten 6 saat sonra sıçanlar sakrifiye edildi.
Hipokampus CA-1'de kaspaz 3 grup İzo ve İzo+Ket’te, kaspaz 8 ve 9 içinse grup İzo, İzo+Ket ve İzo+Ket+Dant’ta immün tutulum gösteren hücreler kontrol grubundan anlamlı şekilde yüksekken, grup İzo+Dant’ta kaspaz 3, 8 ve 9 için kontrole göre anlamlı farka rastlanmadı. Hipokampus CA-1’de kaspaz 3, 8 ve 9 grup İzo+Ket’te immun tutulum gösteren hücreler tüm gruplardan daha fazlayken, grup İzo’da sadece İzo+Dant’tan daha yüksekti. Grup İzo+Ket+Dant’ta ise sadece İzo+Dant’tan fazlaydı. Dentat girusta kaspaz 3 ve 8 için grup İzo ve İzo+Ket’te; kaspaz 9 içinse grup İzo, İzo+Ket ve İzo+Ket+Dant’ta kontrole göre yüksekti ancak grup İzo+Dant’ta kaspaz 3,8 ve 9 sonuçlarında fark bulunmadı. Ayrıca kaspaz 3 ve 8 grup İzo+Ket’te tüm diğer gruplardan daha fazlaydı. Oysa grup İzo+Ket’te kaspaz 9 sonuçları grup İzo’ya benzer fakat grup İzo+Dant ve grup İzo+Ket+Dant’ta daha çoktu. Grup İzo+Ket+Dant’ta kaspaz 3 ve 9 sadece grup İzo’dan düşüktü. Ancak grup İzo+Ket+Dant ile grup İzo+Dant benzerdi.
İzofluranla indüklenen apoptotik nörodejenerasyon, ketaminle artmış, dantrolenle ise azalarak nöroprotektif etki gözlenmiştir.
|