KARDİYAK CERRAHİ SONRASI DELİRYUM İNSİDANSI, PREOPERATİF VE OPERATİF RİSK FAKTÖRLERİ
M.EFESEVİM
1, N.ATALAN
2, S.AKGÜN
3, O.FAZLIOĞULLARI
3, C.BAŞARAN
3
BAKIRKÖY RUH VE SİNİR HASTALIKLARI HASTANESİ, PSİKİYATRİ KLİNİĞİ, İSTANBUL 1
MEDİCANA BAHÇELİEVLER HASTANESİ, ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ,İSTANBUL 2
MEDİCANA BAHÇELİEVLER HASTANESİ, KALP VE DAMAR CERRAHİSİ KLİNİĞİ, İSTANBUL 3
Kardiyak cerrahi sonrası deliryum sık gözlenen bir komplikasyondur. Bu çalışmada açık kalp cerrahisi sonrasındaki deliryum insidansı ile preoperatif ve operatif risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlandı.
Açık kalp cerrahisi geçiren 787 hasta prospektif olarak çalışmaya alındı. Postoperatif günlük Yoğun Bakım Konfüzyon değerlendirme ölçeği (Confusion Assessment Method Intensive Care, Unit-CAM-ICU) ile değerlendirilen hastalarda postoperatif deliryum tanısında DSM-IV (Diagnosis and Statistical Manual of Mental Disorders-IV) kriterleri kullanıldı. Deliryum saptanan ve saptanmayan hastaların preoperatif, operatif ve postoperatif verileri karşılaştırıldı, p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Çalışmamızda deliryum insidansı %9.5 (n=75) oldu. En sık cerrahi operasyonlar; koroner baypas operasyonu (n=675,%85.7), kapak cerrahisi (n=54,%6.8) ve kombine kapak/koroner arter cerrahisi (n=17,%2.1) idi. Cerrahi operasyon tipi ile deliryum gelişimi arasında bir ilişki saptanmadı. 53 hastada (%70.7) hiperaktif ve miks tipte, 22 hastada (%29.3) hipoaktif tipte deliryum saptandı.Hastalarda deliryum en sık postoperatif 1. günde (46 hastada, %61,3) gelişti (1.25±0.9 gün, p=0.000). Deliryum ortalama 36.0±16.1saat (12 ile 90 saat arasında) devam etti. 30 günlük postoperatif mortalitede iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadı.
Multivariate logistik regresyon analizi ile 65 yaş üzerinde olmak (p=0.006), sigara kullanmak (p=0.044), acil cerrahi operasyon olması (p=0.015), aortik kros klemp zamanının 52 dk’dan uzun olması (p=0.011) ve preoperatif hematokrit düzeyinin %23.9’dan düşük olması (p=0.002) kardiyak cerrahi sonrası deliryum için istatistiksel olarak anlamlı independent risk faktörleri olarak saptandı.
Kardiyak cerrahi sonrası uzayan yoğun bakım ve hastane kalış sürelerine neden olarak morbidite ve mortaliteyi artıran postoperatif deliryum ciddi bir durumdur. Predispozan ve presipite eden faktörlerin belirlenmesi, pre, per ve postoperatif önleyici protokollerin rutine geçirilmesi, eğitim ve erken tanı ile postoperatif deliryumun yönetiminde önemli avantajlar sağlanacağını düşünüyoruz.
|