ELEKTİF SEZARYAN OPERASYONU GEÇİRECEK HASTALARDA KETAMİNİN PREEMPTİF ANALJEZİK ETKİSİ
M.HALİLOĞLU
1, M.ÖZDEMİR
1, N.KURTÇELEBİ
1, NA.ÖZTÜRK
1, N.BAKAN
1
ÜMRANİYE EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ, ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ 1
Postoperatif ağrı önemli bir klinik problem olup, uygun ajan ve yöntemle ilgili arayışlar süregelmektedir.Çalışmalarda NMDA reseptörünün ağrının transmisyonunda rol aldığı ve ketaminin bu reseptöre nonselektif antagonist olarak bağlanarak hiperaljeziyi azalttığı gösterilmiştir.Hayvan çalışmalarındaki başarılara rağmen, ketaminin preemptif analjezik etkisini gösteren klinik çalışmalar sınırlıdır.Bu çalışmada elektif sezaryen operasyonlarında ketaminin postoperatif ağrıya ve opioid tüketimine preemptif etkisini değerlendirmeyi amaçladık.
Etik Kurul ve hasta onamını takiben, elektif sezaryan operasyonu geçirecek 61 hasta randomize olarak iki gruba ayrıldı.İndüksiyondan 90sn önce grup K’ya (n=31) 0,75mgkg-1 ketamin, grupSF’e(n=30) serum fizyolojik toplam 10ml’de intravenöz olarak yapıldı.Tüm hastalarda anestezi indüksiyonu 5mgkg-1 tiyopental sodyum ve 0,2mgkg-1 mivakuryum ile sağlandı, endotrakeal entübasyonu takiben anestezi idamesi 1MAC sevofluran ve O2 içinde %50N2O ile sürdürüldü.Bebek doğduktan sonra 1,5mgkg-1 tramadol ve 1gr parasetamol iv uygulandı; sonrasında postoperatif 4x1gr iv parasetamol devam edildi.Operasyon bitiminde 5mgml-1’de tramadol içeren solüsyonla bazal infüzyonu 5mgsa-1, bolus dozu 10mg ve kilitli kalma süresi 10 dk olacak şekilde iv hasta kontrollü analjezi(HKA) uygulandı. HKA’ye rağmen VAS>3 olduğunda ekanaljezik olarak tramadol(maksimum 1mgkg-1) iv yapıldı.Yenidoğanın değerlendirilmesinde, APGAR skorları ve kan gazı değerleri, hemodinamik veriler kaydedildi.Gruplar postoperatif 1,6,12,24.saatlerde toplam opioid tüketimi ve VAS skorları açısından karşılaştırıldı.
Demografik veriler gruplar arasında benzerdi(p>0,05).Entübasyon sonrası 10,15 ve 20.dk.larda OAB ve KAH değerleri grupSF’de anlamlı yüksekti(p<0,05). Yenidoğanların APGAR skorları ve kan gazları değerleri açısından gruplar arasında anlamlı fark yoktu(p>0,05). Grup SF’in 1. ve 6.saat VAS skoru; ek analjezik ihtiyacı, 1 ve 24.saat toplam tramadol tüketimi grupK’dan anlamlı derecede yüksek bulundu(p<0,05).Yan etkiler bakımından gruplar arasında anlamlı fark yoktu(p>0,05), hiçbir hastada ciddi bir yan etki gözlenmedi.
Çalışmamızda, elektif sezaryen operasyonlarında düşük doz ketamin kullanımının preemptif analjezik etki gösterdiği, belirgin hemodinamik ve psikomimetik yan etkilere neden olmadığı gösterildi.Bu dozlarda obstetrik genel anestezide preemptif analjezik ajan olarak kullanılabileceği kanısına varıldı.
|