ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ÇALIŞAN DOKTORLARIN DO NOT RESUSCİTATE (DNR) TALİMATI KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ
B.KUVAKİ
1, N.BOZTAŞ
1, O.AKYAZ
1, C.HACIOĞLU
1, M.KAPLAN
1, E.YAPRAK
1
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 1
Bazı durumlarda Kardiyopulmoner Resusitasyon (KPR) uygulanmasının boşuna bir çaba olarak nitelendirilmesi KPR uygulamama talimatını (Do Not Resuscitate Order, DNRO) gündeme getirmiştir. Ancak Türkiye’de bu konuda henüz gerekli hukuki düzenlemeler ve etik ilkeler ortaya konulmamıştır .
Bu çalışmanın amacı hastanemiz cerrahi bölümlerin doktorlarının DNR talimatı ile ilgili bilgi ve görüşlerinin saptanmasıdır.
Kesitsel bir araştırma ve öğrenci çalışma modülü olan bu çalışma, cerrahi tıp bölümlerinde görev yapmakta olan Tıpta Uzmanlık Öğrencisi, Uzman Doktor, Öğretim Görevlisi ve Öğretim Üyelerine, 24 soru içeren anket dağıtılarak gerçekleştirildi.
Ölçüm değerleri için bağımsız gruplarda t-testi, sayım verilerinde ki-kare testi kullanıldı. p<0.05 anlamlı kabul edildi.
Anket çalışmamıza katılan 122 doktorların %82’si DNRO kavramını daha önce duyduklarını belirttiler. “Çalıştığınız serviste DNR talimatı veriliyor mu?” sorusuna hekimlerin %45’i “evet”, %41’i “hayır”, %12’si “bilmiyorum” cevabını verirken %60’ı bu talimatın sözlü olarak verildiğini belirtti. Ayrıca hekimlerin yaklaşık %70’i daha önce DNR talimatı vermiş, %50’si de bu talimatın yazılı olarak verilmesi gerektiğini düşünüyor. DNR kararının alınmasında; hastalığın türüne (kanser vb) ve ciddiyetine önem verildiği görüldü. DNR talimatını kimin vermesi gerektiği sorusu; %68 sorumlu hekim, %30 hastanın kendisi, %25 yasal sorumlu olarak cevaplandırıldı. DNR kararı verme durumunda kalındığında hekimlerin çoğunluğu bu kararlarını meslektaşları, etik komite ve hastanın akrabalarıyla görüşmek isteyeceklerini belirttiler. “DNR talimatı Türkiye’de yasal mı?” sorusuna ise hekimlerin %5’i “evet” ve %46’sı “bilmiyorum” cevaplarını verdiler. DNRO alabilecek bir olgu için literatürde “slow code” olarak adlandırılan ve KPR’yi etkili bir şekilde yapmama ile ilgili görüşleri sorulduğunda hekimlerin %46’sı daha önce bunu yaptığını belirtirken, %47’si bu uygulamayı etiğe aykırı bulduğunu, %38’i DNR olabilecek hastalara; hasta yakınlarından gelebilecek suçlamalara karşı, %31’i yasal nedenlerle böyle bir uygulamanın gerektiğini belirttiler.
“KPR uygulamama talimatı” konusunda yeterli bilgi düzeyinin olmadığı, doktorların daha çok “kendi doğrularına” göre duygusal yaklaşımda bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu konunun sadece anestezistler arasında değil, DNR talimatı vermek durumunda kalabilecek diğer uzmanlık dallarında da gündeme gelmesi gerektiğini düşünüyoruz
|