İleri Yaştaki Yoğun Bakım Hastalarında APACHE II, IV VE SOFA Skorlarının Mortalite Belirleme Güçlerinin Karşılaştırılması
Yavuz Kelleci, Özge Köner, Sibel Temür, Hatice Türe, Sevgi Bilgen, Ferdi Menda
Yeditepe Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İstanbul
Amaç: Yaşlı nüfus giderek artmakta ve beraberindeki ek hastalıklar, fonksiyon sınırlamaları yoğun bakıma olan ihtiyacı da arttırmaktadır (1). Yoğun bakımda yaşlı hastaların mortalitesi yüksektir, bu nedenle yeterli güce sahip bir prognostik yoğun bakım skoruna ihtiyaç vardır (1). Bu çalışmada yoğun bakımımızda izlediğimiz 65 yaş üstü hasta gurubunda APACHE II, IV ve SOFA skorlarının mortalite belirleme güçlerini değerlendirmeyi amaçladık. MATERYAL-METOD: Ocak 2006–2014 yıllarında erişkin cerrahi-dahili yoğun bakım ünitesinde izlenen >65 yaş 298 hastanın dosyaları retrospektif olarak incelendi, 187 tanesi çalışma kriterlerine uygun bulundu. Demografik veriler, yoğun bakım ve hastane kalış süreleri, mortalite, APCAHE II, IV skorları, 24. 48. ve 72. saatteki ve maksimum SOFA skorları kaydedildi, sağ kalan ve kaybedilen hasta gruplarında karşılaştırıldı. İstatistik için, Student’s t, Mann-Whitney U ve ki-kare testleri, skorların ayırım gücü için ROC eğrisi kullanıldı. APACHE skorları için Hosmer-Lemeshow testi yapıldı, standardize mortalite oranları (SMR) hesaplandı, p<0.05 anlamlı kabul edildi. BULGULAR: Değerlendirilen 187 hastanın 58 tanesi 80 yaş üstü hastalardı. Demografik veriler, skorlar, mortalite tabloda verilmiştir. APACHE II: 210.5 (df 8; p=0.23), APACHE IV: 28.7 (df 8; p=0.36) bulundu. APACHE II (%48) ve IV (%49) skorlarıyla ölçülen mortalite değerleri gerçekleşenden daha fazla bulundu (SMR:0.5). Tüm SOFA ölçümleri, mortalite grubunda sağ kalanlardan anlamlı biçimde yüksekti (tablo 1). Mortalite açısından ROC eğrisiyle değerlendirilen skorlar arasında ayrım gücü en yüksek olanlar SOFA maks (ROC 0.92) ve SOFA 3. gün (ROC 0.95) değerleriydi. APACHE II ve IV için ayrım güçleri sırasıyla 0.80 ve 0.76 idi. SOFA maksimumun >8.5 değeri %93 duyarlılık, %86 özgüllükle, 72. saat SOFA >7.5 değeriyse, %90 duyarlılık, %90 özgüllükle mortaliteyi göstermektedir. Sonuç: Organ yetersizlik skoru olarak tanımlanan SOFA yoğun bakımlarda, mortalite değerlendirmede de iyi prognostik güce sahiptir (2). Çalışmamızda, SOFA yoğun bakımda izlenen yaşlı hastalarda mortaliteyi, APACHE II ve IV skorlarına kıyasla daha iyi belirlemiştir.
|