PEROPERATİF OPİOİD KULLANIMININGENEL ANESTEZİALTINDA YAPILAN PERKÜTAN NEFROLİTOTOMİLERDE STRES YANIT ÜZERİNE ETKİSİ
H.AYOĞLU
1, SB.YURTLU
1, D.OKYAY
1, I.ÖZKOÇAK
2, Y.MACİTKAPTAN
3, AG.MUNGAN
4, AN.MUNGAN
5
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİ. TIP FAK. ANEST. & REAN. AD 1
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİ. TIP FAK. ANEST. &REAN. AD. 2
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİ. TIP FAK. ANEST.& REAN. AD. 3
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİ. TIP FAK. BİYOKİMYA AD. 4
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİ. TIP FAK. UROLOJİ AD. 5
Çalışmamızın amacı maliyet ve morbiditesinin düşük olduğu belirtilen perkütan nefrolitotomi (PNL) operasyonlarında morbiditeyi artıran stres yanıtların ve peroperatif opioid kullanımının bu stres yanıtlara etkisinin araştırılmasıdır.
Etik onamları alınmış 40 olgunun anestezi indüksiyonları propofol (2 mg kg-1), fentanil (1 μg kg-1) ve atrakuryum (0.5 mg kg-1) ile yapıldı. Anestezi Grup N’de % 2 sevofluran, % 50 azot protoksit (N2O), %50 oksijen (O2) ile , Grup O’ da % 2 sevofluran, %50 O2, %50 hava ve 2 mg kg-1-s-1 fentanil infüzyonu ile sürdürüldü. Kalp atım hızı (KAH), sistolik (SAB) ve diastolik (DAB) arter basınçları, periferik O2 satürasyonu (SpO2), soluk sonu karbondioksit konsantrasyonu (ETCO2) ; indüksiyondan 2 dk önce, entübasyondan bir dk. sonra, üreter kateteri yerleştirildikten bir dk. sonra, prone pozisyon sonrası 5. ve 10. dk.’larda, perkütan dilatasyonun 1, 5, 10, 15. dakikalarında ve bittikten sonra, yıkamanın 1, 5, 10, 15 dakikalarında ve bittikten sonra, ekstübasyondan 1 ve 5 dk sonra, derlenmeye alındıktan 15 dk sonra kaydedildi. İndüksiyondan önce, üreter kateteri sonrası, prone pozisyonun 5. dakikasında, perkütan dilatasyon bitiminde ve derlenmeye alındıktan 15 dk sonra toplanan kan örneklerinden adrenalin, noradrenalin, kan şekeri düzeyleri ve kan gazı ölçümleri çalışıldı. Hastaların preoperatif ve postoperatif sodyum (Na), kan ure nitrojeni (BUN), kreatinin (kre), açlık kan şekeri (AKŞ), hemoglobin (Hb), hematokrit (Hct), aldosteron, kortizol, ACTH, GH değerleri kaydedildi.
Gruplarda prone pozisyon sonrası arteriyel kan basınçlarının düştüğü gözlendi (p<0.05). Glukoz, Hb, Hct, kortizol, GH, ACTH ve kan gazı değerleri açısından gruplar farksızken, Grup O’nun adrenalin, noradrenalin ve aldosteron değerlerinin Grup N’inkilerden daha düşük olduğu belirlendi (p<0.05). Ayrıca Grup N’nin postoperatif stres hormonu ve kan şekeri değerlerinin preoperatif değerlerinden daha yüksek olduğu görüldü (p<0.05).
Genel anestezi altında yapılan PNL operasyonlarında belirgin stres yanıtlar oluştuğu ve peroperatif opioid kullanımının bu stres yanıtların baskılanmasında etkin olması nedeniyle özellikle kardiak açıdan riskli PNL olgularında azot protoksit yerine opioid tercih edilmesi gerektiği kanısına varıldı.
|