YOĞUN BAKIMDA STRONG ION DIFFERENCE (SID) SINIFLAMASI VE MORTALİTE
B.GÜÇYETMEZ
1, A.OGAN
1, A.ÇİMETAYYILDIZ
1, B.YALÇINGÜDER
1, S.ÖZÇOBANOĞLU
2, N.ÇAKAR
3, L.TELCİ
3, HK.ATALAN
4
INTERNATIONAL HOSPITAL, GENEL YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ, İSTANBUL 1
INTERNATIONAL HOSPITAL, KALP DAMAR CERRAHİSİ, İSTANBUL 2
İ.Ü. İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ ANABİLİM DALI, YOĞUN BAKIM BİLİM DALI, İSTANBUL 3
MEMORİAL ATAŞEHİR HASTANESİ GENEL YOĞUN BAKİM ÜNİTESİ, İSTANBUL 4
Stewart Modeli’nde(1) kan pH’sını belirleyen bağımsız değişkenlerden biri olan “Strong Ion Difference” (SID) plazmadaki güçlü katyonlar ile güçlü anyonlar arasındaki fark olarak tanımlanmış ve normal aralık 40-42mEq/L kabul edilmiştir.(2) SID’deki değişiklikler metabolik alkaloz veya asidoz ile sonuçlanır.(3) Çalışmamızda yoğun bakım hastaları SID değerlerine göre sınıflandırılarak mortalite ile ilişki araştırılmıştır.
2006-2012 yılları arasında 1657 hasta retrospektif olarak değerlendirilerek 1060 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. SID değerlerine göre G1;Düşük(SID≤36mEq/L), G2;Normal(37≤SID≤42meq/L), G3;Yüksek(43mEq/L≤SID) olmak üzere 3’lü ve G1b;Ciddi Düşük(SID≤30mEq/L), G1a;Sınırda Düşük(31≤SID≤36mEq/L), G2;Normal(37≤SID≤42mEq/L), G3a;Sınırda Yüksek(43≤SID≤48mEq/L), G3b;Ciddi Yüksek(49mEq/L≤SID) olmak üzere 5’li gruplara ayrılan hastaların demografik verileri (yaş, cinsiyet), tanıları (medical, elektif cerrahi, acil cerrahi), yoğun bakım giriş skorları (APACHE II, SAPS II, LODS), yetersiz organ sayısı, serum sodium, klor, laktat ve SID değerleri, yoğun bakım kalış süresi ve mortalite kaydedilmiştir. Gruplararası karşılaştırmalar için kruskall wallis ve çapraz tablo istatistikleri , mortalite risk araştırması için odds ratio ve %95 güven aralıkları kullanılmıştır.
Hem 5’li hem de 3’lü sınıflamada SID değeri düştükçe ve yükseldikçe mortalite istatistiksel anlamlı olarak artmaktadır. G2’ye göre sınırda G1a ve G1b’de Na ileri anlamlı azalmış(p<0,000), Cl ve laktat ileri anlamlı artmıştır(p<0,000). G3a’da ise Na anlamlı artmış(p<0,02), Cl ileri anlamlı azalmış(p<0,000), laktat değerleri açısından fark görülmemiştir(p<0,33). G3b’de ise sadece Cl ileri anlamlı azalmıştır(p<0,000). 5’li sınıflamada G2’ye göre mortalite; G1a’da 2,24(1,12-4,46); G1b’de 8,1(4,07-16,1); G3a’da 5,81(2,0-16,86) kat artmaktadır. G1a’ya göre G1b’de mortalite 3,6(2,25-5,78) kat artmaktadır. 3’lü sınıflamada G2’ye göre mortalite G1’de 3,72(1,95-7,08); G3’de ise 6,14(2,22-16,95) kat artmaktadır.
Çalışmamızın sonuçları SID ile mortalite ilişkisini gösteren çalışmaları(4) desteklemektedir. Yoğun bakım hastalarında SID’nin derecelendirilerek, Na, Cl ve laktat seyrinin takip edilmesi, tedaviyi ve prognozu etkileyebilir.
Kaynaklar;
1. Wooten EW. Crit Care 2004;8:448–52.
2.Telci L. Asit baz bozuklukları, Klinik Yoğun Bakım, s.445-58, 2009.
3.Kellum JA, J Crit Care 1995;10:51–5.
4.Noritomi DT Crit Care Med. 2009;37(10):2733-9.
|