MELATONİNİN ALT EXTREMİTE OPERASYONLARINDA TURNIKE KULLANIMINABAĞLI İSKEMİ-REPERFÜZYON HASARINI ÖNLEMEDEKİ YERİ
İ.TUNCAY
1, K.BAŞARALI
2, K.PEKER
3, H.BORAZAN
4, TB.SARITAŞ
4, A.KILIÇARSLAN
4, Ş.OTELCİOĞLU
4, S.BUYUKBAŞ
5
BEZMİ ALEM Ü TIP FAK ORTOPEDİ ABD 1
DİCLE Ü TIP FAK BİYOKİMYA ABD 2
KIRŞEHİR AHİ EVRAN Ü DEVLET HASTANESİ 3
NECMETTİN ERBAKAN Ü MERAM TIP FAK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ABD 4
NECMETTİN ERBAKAN Ü MERAM TIP FAK BİYOKİMYA ABD 5
Bu çalışma preoperatif anksiyeteyi önlemek amaçlı peroral olarak kullanılan 3 mg melatoninin pnömatik turnike hasarının yol açtığı iskemi reperfüzyon hasarını önleyip önlemediğini araştırmak amaçlı yapılmıştır
Çalışmaya ASA 1-2 statüsünde, 18-65 yaş arası, yaklaşık aynı sürede pnömotik turnike eşliğinde, alt ekstremite cerrahisi uygulanan 50 hasta dahil edildi.Hastalar Grup I: Kontrol (n=25), Grup II: Melatonin(n=25) olarak ikiye ayrıldı. Hastalar monitorize edilerek vital bulguları ve Ramsay Sedasyon Skalasına göre sedasyon seviyeleri belirli aralıklarla kayıt edildi. Tüm hastalara oturur pozisyonda, L3-4 veya L4-5 seviyesinden spinal anestezi için 25 Gauge kalem uçlu spinal iğne ile (Spinocan, Braun®) subaraknoid aralığa girildi. Serbest, temiz BOS akışı görüldükten sonra 12,5 mg Bupivakain hidroklorür (Marcaine Spinal Heavy %0,5 enjeksiyonluk solusyon-Astra Zeneca) ve 25 µg Fentanil (Fentanyl Citrate ampul 0,05 mg/ml-Abbott) 30 saniye sürede verildi.İskemi öncesi, iskemi sonrası ve reperfüzyon dönemlerinde MDA, SOD, NO çalışılmak üzere kan örnekleri alındı. Peroperatif ve postoperatif, hastalar yan etkiler (solunum depresyonu, sersemlik, uyku apnesi, bulantı, kusma, başağrısı, titreme) açısından takip edildiler.
Gruplar arasında demografik özellikler, cerrahi süre, turnike süresi, atropin ve efedrin ihtiyacı bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.Plazma MDA düzeyleri her iki grupta da iskemi sonrası artarken reperfüzyonda azaldı(p>0.05). Plazma NO düzeyi kontrol grubunda iskemi öncesi ve melatonin grubuna göre anlamlı biçimde arttı, reperfüzyon döneminde azaldı (p<0.05). SOD düzeyleri ise her iki grupta iskemi öncesinde anlamlı olarak artarken, reperfüzyonda iskemi sonrasına göre azaldı, iskemi öncesine göre arttı (p<0.05).
İskelet kasında turnike uygulamasına bağlı oluşan iskemi-reperfüzyon hasarı, temel mekanizması nötrofil aktivasyonu olan bir çeşit enflamasyondur.Reperfüzyonun sağlanmasıyla birlikte nötrofil birikmesi, mikrovasküler bariyerde bozulma ve ödem oluşmasıyla giden kompleks bir dizi reaksiyon başlar. Pineal bezden salgılanan ana ürün olan melatonin vücutta pek çok sistem üzerine etkilidir. Farklı iskemi reperfüzyon modellerinde melatonin ve metabolitlerinin serbest radikal süpürücü etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Sonuç olarak; pnömatik turnike uygulaması sonrası gelişen iskemi reperfüzyon hasarını önlemede 3 mg oral melatonin yeterli olmamıştır. Farklı dozlarda etkinliğinin araştırılmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.
|