YAŞLI HASTALARDA SPİNAL ANESTEZİ UYGULAMALARINDA LEVOBUPİVAKAİNE FENTANİL İLAVESİNİN SEDASYON DERİNLİĞİNE VE DERLENME ODASI DELİRYUMUNA ETKİSİ
ÖB.TÜZÜN
1, N.BAKAN
1, M.ÖZDEMİR
1, PY.YANLI
1, N.ÖZTÜRK
1
ÜMRANİYE EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ 1
Sedasyon derinliğini sınırlandırmanın yaşlı hastalarda postoperatif deliryumu önlemek için basit, güvenilir ve maliyet azaltıcı bir yöntem olduğu bildirilmiştir.Deliryum sıklığı hastanede yatan hastalarda %37(1,2), postoperatif derlenme odasında ise %45 (3)olarak bildirilmiştir.Çalışmamızda opioid duyarlılığının artmış olduğu yaşlı hastaların ameliyatlarında intratekal uygulanan levobupivakaine fentanil ilavesinin, intraoperatif sedasyon ve postoperatif deliryum üzerine etkilerini karşılaştırmayı amaçladık.
Majör ortopedik cerrahi planlanan, yaşları55–85yaş,ASAI-III,68 hasta çalışmaya dahil edildi.Hastalara preoperatif 1gün önce anestezist tarafından DDT(Deliryum Değerlendirme Testi) ve MMDT(Mini Mental Durum Testi) uygulandı. Hastalar 2gruba ayrıldı.Grup L'e2.5ml(l2.5 mg) levobupivakain, Grup LF’ye 2ml(l0 mg) levobupivakain+25mcg(0.5ml)fentanil intratekal olarak uygulandı.Supin pozisyonu takiben propofol bolus 1mg/kg(İV) verildi ve infüzyonu1mg-1kg-1st-1 olarak (BİS70-85 aralığında) başlandı.Hastaların hemodinamik değerleri,SpO2, nazal ETCO2, BIS, sedasyon dereceleri (Observer Assesment Sedasyon Skoru=OASS) izlendi.Hastalar postoperatif derlenme odasına alındı.VAS> 4 olan hastalara tramadol HCl (iv;1mg/kg) yapıldı. Ağrı şiddeti (VAS), opioid kullanımı, diğer ilaç tedavisi, transfüzyon ihtiyacı, Derlenme odası deliryumu (anestezist tarafından 30.ve60.dk. DDT skoruyla) değerlendirildi,derlenme süresi kaydedildi,ADS(Aldrete Derlenme Skoru)9-10 ve VAS<4 de hastalar servise gönderildi
Çalışmamızın demografik verileri ve klinik özellikleri her iki grupta benzerdi.Olguların hiçbirinde preoperatif demans saptanmadı.KAH, OAB, SpO2, ETCO2 açısından, gruplar arasında anlamlı fark yoktu (p>0.05).KAH ve OAB grup içi karşılaştırmalarda her iki grupta da başlangıç değerine göre anlamlı düşüktü(p<0.05).BIS ve OASS’ları; Tüm ölçüm zamanlarında gruplar arasında fark yoktu(p>0,05).Sadece 5.dk BİS ölçümlerinde, Grup L’nin BİS ortalaması Grup L-F’den anlamlı şekilde yüksek saptandı.Her iki grupta da BIS ve OASS değerleri arasında pozitif bir korelasyon vardı.Grupların total tüketilen propofol miktarları, derlenme süreleri ve yan etkiler(bulantı,kusma,kaşıntı,bradikardi,hipotansiyon) açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı(p>0.05).Hiçbir hastada deliryum gözlenmedi.
Çalışmamızda uyguladığımız levobupivakain ve levobupivakain+fentanil kombinasyonları ile; benzer hemodinamik etki gözlendi.Hedef BİS değeri sağlanarak uygulanan propofol miktarlarının da benzer olduğu, ayrıca BİS ile OASS arasında pozitif yönde artan bir korelasyon olduğu bulundu.
Sonuç olarak; intratekal fentanil ilavesi sedasyon derinliğini etkilemedi.Derlenme odası deliryumununun önlenmesinde BİS takibi ile hafif sedasyon sağlanmasının basit, uygulaması kolay bir yöntem olduğu sonucuna varıldı.
1. Mangnall L.T, Gallagher R., Stein-Parbury J. Postoperative delirium after colorectal surgery in older patients. Am J Crit Care 2011;20:45-55.
2. Levkoff SE, Evans DA, Liptzin B, et al. Delirium: the occurrence and persistence of symptoms among elderly hospitalized patients. Arch Intern Med. 1992;152(2):334-340.
3. Sharma PT, Sieber FE, Zakriya KJ, Pauldine RP, Gerold KB, Hang J, Smith TH.
Recovery room delirium predicts postoperative delirium after hip fracture repair.Anesth Analg 2005;101:1215-20.
|