TÜKENMİŞLİK SENDROMU AÇISINDAN TÜRK ANESTEZİYOLOJİ ÇALIŞANLARINA GENEL BAKIŞ: ANKET ÇALIŞMASI
H.YILDIZ
1, İ.COŞKUNER
1, E.SILAY
1, H.ÖKSÜZ
1, A.SAVRAN
1, N.ŞENOĞLU
1, HÇ.EKERBİÇER
2
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI AD 2
Tükenmişlik Sendromu; insanlarla yüzyüze iletişimin gerektiği hizmet sektöründeki meslek gruplarında sık görülmektedir. Anesteziyoloji kliniklerinde çalışanlar ise diğer sağlık çalışanlarına göre, çoğunlukla daha zor şartlarda görev yapmakta olup Tükenmişlik Sendromu açısından önem arzetmektedirler. Çalışmamızda ülkemizdeki anesteziyoloji çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin ve tükenmişlikle ilgili faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır.
Çalışmaya yedi coğrafi bölgedeki çeşitli hastanelerden (en az bir tanesi tıp fakültesi hastanesi olmak üzere) anesteziyoloji çalışanları alındı. Çalışmaya dahil edilen anesteziyoloji çalışanlarına, Maslach Tükenmişlik Ölçeğine ait yirmi iki soruya ilave olarak gönüllülerin sosyodemografik verilerinin bulunduğu otuz soru yer aldı. Geri dönüşü sağlanan 686 anket formundaki veriler değerlendirmeye alındı.
Katılımcıların Maslach Tükenmişlik Ölçeğinden aldıkları puanlar, ölçeğin alt gruplarına göre hesaplandı. Alınan ortalama duygusal tükenme puanı 17,0±6,4; duyarsızlaşma puanı 5,8±3,4 ve kişisel başarı puanı 18,9±4,2 olarak saptandı. Katılımcıların duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanlarının orta, kişisel başarı puanının düşük düzeyde olduğu saptandı.
Ülkemizdeki anesteziyoloji çalışanları tükenmeye yatkındırlar. Yaş ve deneyim süresi arttıkça tükenmişlik riski azalmaktadır. Duygusal tükenme ve duyarsızlaşma açısından medeni durum fark oluşturmazken, çocuk sahibi olmak tükenmişliğe karşı koruyucudur. Tıp fakültelerinde çalışanlar tükenmişliğe daha yatkın iken eğitim hastanelerinde çalışanlar tükenmişlik açısından daha iyi durumdadırlar. Öğretim üyeleri tükenmişlik açısından diğer çalışanlara göre daha iyi durumdayken, araştırma görevlileri tükenmişlik açısından en yüksek riske sahiptir. Nöbet sayısının yüksekliği tükenmeyi artıran önemli bir faktördür. Büyükşehirlerde yaşayanlar duygusal tükenmeye daha yatkınlardır. İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinde yaşayan anesteziyoloji çalışanları diğer bölgelerdekilerine göre tükenmişlik açısından daha iyi durumda bulunmaktadırlar.
Sonuç olarak ülkemizdeki anesteziyoloji çalışanları tükenmişliğe yatkın bir durumda olup, genç ve meslekte daha az deneyime sahip olan çalışanların, tıp fakültelerinde çalışanların ve özellikle de araştırma görevlilerinin, nöbet sayısı fazla olanların artmış tükenmişlik riskleri, bu gruplarda gerek kurumsal gerek bireysel önlemlerin alınması gerekliliğine işaret etmektedir. Alınacak önlemler stres yükünün azaltılmasıyla çalışanın sağlığına olumlu katkı yapmakla beraber tükenmişliği önleyerek verimliliğin artmasına ve verilen hizmetin kaitesinin daha iyi bir noktaya gelmesini sağlayacaktır.
|