Alt Ekstremite İskemi Reperfüzyon Uygulanan Diyabetik Ratlarda Sevofluran ve Desfluran Anestezisinin Eritrosit Deformabilitesi Üzerine Etkisi
Muhammed Enes Aydın1, Meral Erdal Erbatur1, Faruk Metin Çomu1, Mustafa Arslan2
1Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara
2Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Fizyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale
Amaç: İskemi reperfüzyon(İR) hasarı vasküler cerrahide sıkça karşılaşılan önemli bir sorundur. Alt ekstremitelerde gözlenen akut İR hasarı, özellikle aort cerrahisinde abdominal aortaya geçici kros-klemp uygulanmasında ortaya çıkmaktadır. Diyabet hastalarında kan ve plazma viskozitesi, eritrosit agregasyonunda artma ve eritrosit deformabilitesinde azalma olduğu bildirilmiştir. Kan reolojisindeki bozulma mikrovasküler kan akımını bozarak mikroanjiyopatinin şiddetlenmesine ve diyabet komplikasyonlarında artmaya yol açar. Birçok faktörden etkilenen kan reolojisini anestezi için kullanılan ilaçların da etkilediği bilinmektedir Bu sebeple alt ekstremite İR yapılan diyabetik ratlarda sevofluran ve desfluran anestezisinin eritrosit deformablitesi üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık. Yöntem: Streptozosin (55 mg.kg-1) ile diyabet oluşturulan 24 Wistar Albino ratlarda diyabetin etkisi belirginleştikten sonra, randomize olarak 4 gruba ayrıldı. Diyabet kontrol (grup DK), diyabet İR(grup İR), diyabet İR-desfluran(grup İR-DD) ve diyabet İR-sevofluran(grup İR-DS). 6 rat kontrol grubu(grup K) olarak değerlendirildi. 72. saat kan şekeri 250 mg.dl-1 ve üzerinde saptananlar diyabetik olarak kabul edildi ve 4 hafta sonunda İR gruplarında infrarenal abdominal aorta, atravmatik mikrovasküler klemp konuldu. Yüz yirmi dakika sonra klemp kaldırıldı ve 120 dakika süreyle reperfüzyon sağlandı. Minimum alveoler konsantrasyon (MAK) ratlar için 1 olacak şekilde, desfluran %6 ve sevofluran %2 oranında 4 L/dk %100 oksijen içinde İR süresince uygulandı. Anestezi sonrasında tüm ratlara intraperitoneal ketamin (100 mg.kg-1) uygulanarak abdominal aortadan kan alınarak ötenazi uygulandı. Eritrositler heparinize tam kan örneklerinden elde edildi. Deformabilite ölçümleri fosfatla tamponlanmış serum fizyolojik içerisindeki eritrosit süspansiyonlarında yapıldı. Eritrosit deformabilitesi ölçümü için sabit akımlı filtrometre sistemi kullanıldı ve rölatif resiztans hesaplandı. BULGULAR: Diyabet oluşturulması kontrol grubuna göre rölatif rezistansı arttırdığı bulundu(p<0.0001). İR oluşturulmasının kontrol ve DK gruplarına göre eritrosit deformabilitesini etkilediği tespit edildi. İR oluşturulan diyabetli sıçanlara sevofluran ve desfluran uygulanmasının eritrosit deformabilitesini değiştirmediği tespit edildi. Sonuç: Sevofluran ve desfluran uygulanmasının, İR oluşturulan diyabetik ratlarada eritrosit deformabilitesi üzerine negatif etkisi bulunmamaktadır. Ancak bu bulguların daha detaylı ve geniş serilerde yapılacak klinik ve deneysel çalışmalarla desteklenmesi gerekmektedir.
|