Alt ekstremite cerrahisi geçiren yaşlı hastalarda genel ve rejyonel anestezi sonrası görülen deliryum sıklığı ve risk faktörlerinin karşılaştırılması
İlke Küpeli1, Yasemin Güneş1, Ebru Biricik1, Ömer Sunkar Biçer2
1çukurova üniversitesi anesteziyoloji ve reanimasyon anabilim dalı, adana
2çukurova üniversitesi ortopedi ve travmatoloji anabilim dalı, adana
AMAÇ: ortopedik cerrahi geçiren yaşlı hastalarda genel anestezi veya rejyonel anestezi sonrası görülen deliryum insidanslarının ve risk faktörlerinin karşılaştırılması GEREÇ VE YÖNTEM: Etik Kurulu onayı ve hastaların yazılı onamı alınarak, total kalça- diz artroplastisi, femur kırığı cerrahisi geçiren 120 hastada (>65 yaş) gerçekleştirildi. Hastaların, preoperatif muayeneleri ve kan basıncı, kalp hızı, SpO2, deliryum testleri (CAM ve DRS-R-98 ) kaydedildi. Hematolojik parametreler; hematokrit, Na, K, kreatinin, glukoz ölçümleri yapıldı.Genel anestezi (n: 70) ve kombine spinal epidural anestezi (KSEA) (n: 50) grubuna ayrıldı. Grup I; (Genel anestezi n: 70); 1,5-2 mg/kg propofol ve 0,6 mg/kg rokuronyüm bromid ile anestezi indüksiyonu yapıldı. idame sevofluran ve % 65 N2O - %35 O2 ile sağlandı. Postoperatif analjezi, operasyon bitiminden 30 dakika önce morfin ( 0,1 mg / kg) ile sağlandı. Grup II; (KSEA n:50): spinal aralıktan, % 0,5 izobarik bupivakain (10- 15 mg) + fentanil (25 mcg) enjekte edildi. Postoperatif dönemde 5 ml % 0,5 izobarik bupivakain+ 1mg morfin epidural kateterden uygulandı. Postoperatif 24 ve 72. saatte, hemodinamik parametreler, laboratuar tetkikleri ve deliryum testleri tekrarlandı. CAM (+) ve DRS-R-98 değerleri ≥ 17 olan hastalara haloperidol uygulandı. BULGULAR: demografik veriler, operasyon zamanı, preoperatif/postoperatif hemodinamik ve laboratuar değerlerinin her iki grupda aynı olduğu görüldü. Tüm hastalar için deliryum insidansı % 12,5 idi. Genel anestezi grubunda 6 hastada (%8,6), KSEA uygulanan 9 hastada (%18,0) deliryum görüldü (p: 0,3). Hiperaktif tip 4 hastada ( %3,3) görülmüşken, hipoaktif tip 11 hastada (%9,1) saptandı. En önemli risk faktörlerinin ileri yaş(≥ 75 yaş) ve polifarmasi olduğu saptandı. Ağır deliryum görülenlerde hastanede yatış süresi ve maliyet yüksekti. SONUÇ:Çalişmada total kalça- diz artroplastisi, femur kırığı cerrahisi geçiren yaşlı hastaların % 12,5 unda deliryum geliştiğini göstermiştir. Deliryum insidansı rejyonel veya genel anestezi ile değişiklik göstermedi. İleri yaş ve polifarmasi, risk faktörleridir. Deliryum gelişen hastalarda, hastane maliyeti ve hastanede yatış süresinin arttığı sonucuna varıldı.
|