LOKAL KATARAKT OPERASYONLARINDA UYGULANAN DEKSMEDETOMİDİN’İN STRES HORMONLARI ÜZERİNE ETKİSİ
N.DORUK
1, Ş.ATICI
1, M.ALPAGUT
2, A.ALTUNKAN
2, L.TAMER
3, A.YILMAZ
4, U.ADIGÜZEL
4
MERSİN ÜNİVERSİRESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 1
MERSİN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD 2
MERSİN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA AD 3
MERSİN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖZ AD 4
Bir Alfa2-adrenoseptör agonisti olan deksmedetomidinin nöradrenalin salınımını engelleyerek, sempatik aktiviteyi inhibe ettiği, kan basıncını ve kalp hızını azalttığı, sedasyon ve analjezi sağladığı bildirilmektedir. Çalışmamızda lokal katarakt cerrahisi planlanan olgularda sedasyon sağlamak amacıyla uygulanan deksmedetomidinin hemodinamik, solunum ve stres hormonları üzerine etkisini araştırmayı planladık.
Fakülte etik kurul izni alındıktan sonra lokal anestezi altında katarakt cerrahisi planlanan 38 hasta (ASA I-III) rastgele 2 gruba ayrıldı. Operasyon öncesi hazırlık odasında iv damar yolu açılan hastaların kalp atım hızı, sistolik ve diyastolik kan basınçları ve periferik oksijen satürasyonları kaydedilerek kan şekeri, ACTH ve kortizol için kan örnekleri alındı. Retrobulber blok öncesi kontrol grubuna (Grup K, n=17) %0,09’luk sodyum klorür, deksmedetomidin grubuna (Grup D, n=21) ise 1µg/kg dozunda deksmedetomidin 10 dakika sürede uygulandı. Operasyon sırasında 5, 10, 15, 30, 45 ve 60. dakikalarda kalp atım hızı, sistolik ve diyastolik kan basınçları ve periferik oksijen satürasyonları kaydedildi. Operasyonun 15. ve 60. dakikalarında kan şekeri, ACTH ve kortizol için kan örnekleri alındı.
Hastaların yaş ortalaması Grup K’da 65,0-9,9, Grup D’de 62,1-8,6 idi. Anestezi risk grupları, demografik verileri ve operasyon süreleri arasında farklılık saptanmadı (p>0.05). Her iki grupta da tüm ölçüm zamanlarında kalp atım hızı, sistolik ve diyastolik kan basıncı ve periferik oksijen satürasyonları normal sınırlarda idi, grup içi ve gruplar arası karşılaştırmalarda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık izlenmedi (p>0.05). Kan şekeri, ACTH ve kortizol değerleri de tüm ölçüm zamanlarında grup içi ve gruplar arası karşılaştırmalarda istatistiksel olarak anlamlılık saptanmadı (p>0.05).
Uyguladığımız dozda deksmedetomidinin hemodinamik, solunum ve stres hormonları üzerine kontrol grubuna göre anlamlı üstünlüğü olmadığı saptandı. Hastalarımızın ileri yaş grubunda olması ve bu yaş grubunun metabolik ve fizyolojik cevaplarının zayıflığı sedasyon gereksinimini azalttığını düşünmekteyiz. Bu nedenle deksmetedomidinin stres hormonlar üzerine etkisinin daha düşük yaş gruplarında çalışılması gerektiği kanısına varıldı.
|