Bildiri Özeti

Tark 2012

P-86

GÜNÜBİRLİK ANESTEZİ OLGULARINDA PROPOFOL, PROPOFOL+ REMİFENTANİL VE PROPOFOL+ FENTANİL UYGULAMALARININ İŞLEM SONRASI AĞRI VE ANKSİYETE SKORLARINA ETKİSİ

B.AYDINLI ¹, B.ERGÜN ¹, E.İNCE ¹, A.ÖZGÖK ¹, S.DİŞİBEYAZ ², C.HAYTURAL ³, E.PARLAK ⁴

Endoskopik retrogradkolanjiyopankreotografi (ERCP) radyoopakkontrast madde enjeksiyonu ile biliyer ve pankreatik duktal sistemin görüntülendiği endoskopik bir işlemdir. İşlemin uygulaması sırasında oluşan ağrının giderilmesinde çeşitli ilaçlar kullanılmıştır.  Çalışmamızda ERCP’de tek başına Propofol, Propofol+Remifentanil, Propofol+Fentanil kullanımının uygulanan total Propofol dozu ve işlem sonrası ağrı ve anksiyete skalası üzerine olan etkisini araştırmayı amaçladık.

Çalışma ERCP ünitesinde elektif şartlarda, sedasyon/analjezi altında ERCP uygulanan ASA I-III, 18-70 yaş arası 90 erişkin hasta ile prospektif, randomize olarak gerçekleştirildi.

Rastgele belirlenen gruplamaya göre kontrol grubundaki (Grup Ι) hastalara sadece propofol; 1,5mg/kg yükleme ve devamında 1mg/kg/st infüzyon yapıldı. Grup ΙΙ’ deki hastalara işlemden 5 dk önce 0,05μg/kg/dk intravenöz remifentanyl infüzyonu başlandı, ayrıca işlemden hemen önce de propofol; 1,5mg/kg yükleme, 1mg/kg/st infüzyon yapıldı. Grup ΙΙΙ’ deki hastalara işlemden 5 dk önce intravenöz fentanyl 1μg/kg’a ek olarak propofol; 1,5mg/kg yükleme, devamında propofol 1mg/kg/st infüzyon yapıldı. Tüm hastalara Propofol verilmeden önce 20mg iv lidokain yapıldı. Tüm hastalara Ramsey sedasyon skalası (RSS) 3-4 arası tutulacak şekilde gerektikçe 0,5mg/kg propofol puşe ve Grup ΙΙΙ’deki hastalara 0,01μg/kg fentanyl puşe yapıldı.

ERCP odasında tüm hastaların sistolik arter basıncı(SAB), diyastolik arter basıncı(DAB), ortalama arter basıncı (OAB), kalp hızı, periferik oksijen saturasyonu (Sp0₂), RSS, EKG’si monitörize edilerek veriler 5 dk aralıklarla kayıt edildi.

İşlem sonlandıktan sonra RSS 2 olduğunda hasta derlenme odasına alındı. Derlenme odasında 10 dk aralıklarla ALDRETE ve NRS (numerical rating scale score) değerlendirildi ve derlenmede toplam kalış süresi kayıt edildi.

Olguların demografik özellikleri tanı, ASA, ek hastalık ve işlem süresi açısından açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.05). İzlem aralığı boyunca kalp atım hızında meydana gelen değişim düzeyleri gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermekteydi (p<0,05). Kalp atım hızındaki yüzdesel değişim 0. Dakikaya göre 5, 10, 15, 20 ve 25. dakikalarda, Grup I ile Grup II arasında istatistiksel olarak anlamlı idi (p< 0,05), Grup I ve grup III arasındaki fark da istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,05).

İzlem aralığı boyunca sistolik kan basıncında, diyastolik kan basıncında, ortalama kan basıncında, saturasyon düzeyinde ve RAMSEY skorunda meydana gelen değişim düzeyleri gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermedi (p > 0,05).

Gruplar arasında total propofol dozu karşılaştırıldığında Grup I’ de 375 mg, Grup II’ de 150 mg, Grup III’ de 245 mg propofol kullanıldığı saptandı. İzlem süresi boyunca total propofol dozu ve ağrı yönünden Grup I ile Grup II arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Grup I ile Grup III arasında total propofol dozu ve ağrı yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Grup II ve Grup III arasında total propofol dozu ve ağrı yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Gruplar arasında izlem boyunca şiddetli ağrı düzeyleri karşılaştırıldığında Grup I ve Grup II arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05).  İzlem süreleri boyunca üç grupta da herhangi bir yan etki saptanmadı.

Bu çalışmanın sonucunda ortaya çıkan istatistik verilerine göre; ERCP hastalarında propofolün tek ajan olarak kullanılması yerine, propofolün opioid ile kullanılması halinde etkin ve güvenilir sedasyon sağladığı, total propofol dozunu azalttığı, uygulayıcı memnuniyetini arttırdığı, ağrı düzeyini azalttığı ve hemodinamik stabilizasyon sağladığı kanısına vardık.